Yeni Kayıt
Konudaki Resimler
|
En Beğenilen Resimler
Hızlı 
Bildirim
Tork ne işer yarar, önemi nedir, nerede belli olur?
Sıcak Fırsatlarda Tıklananlar
Editörün Seçtiği Fırsatlar
Bestway 7'4" x 68.5"/2.24m x 1.74m Double Designer Lounge : Amazon.com.tr: Oyuncak
https://www.amazon.com.tr/dp/B08CBFG4H5
2 ay önce paylaşıldı
Bu Konudaki Kullanıcılar:
2 Misafir - 2 Masaüstü
Giriş
Mesaj
-
-
bence bazı verilen bilgiler yanlış olmuşşşşşşş
- beygir gücü hız, tork çekiş demektir denmiş > yanlış
beygir gücü torkun sonucunda oluşan bir güçtür. aslında bizi ilgilendiren tork değildir, beygir gücüdür. bu yüzden firmalar hep beygir gücünü ön plana çıkarırlar.
peki tork ne oluyor. torku yüksek olan araç neden yokuşta daha iyi çekiyor deniyor. şu gözden kaçırılıyor, düşük devirde yüksek torkun olması, düşük devirde yüksek beygir elde edilmesini sağlar. bu yüzden yokuşta daha iyi çeker. yani torku düşük olan bi araç 2000 devirde 60hp güç üretirken. 2000 devirde yüksek tork üreten bi araç 75hp güç üretir. bu yüzden yokuşu daha iyi çıkar.
o yüzden kafanızı şu olsun > düşük devirde yüksek torkun sonucunda düşük devirde yüksek beygir gücü elde edilmesini sağlar
- iki aracı sırt sırt bağlayın torku yüksek olan çeker > yanlışşşşşş
beygiri yüksek olan çeker nasıl mı?
iki aracı sırt sırta bağlayın ve güçleri en yüksek noktaya ulaştığında serbest bırakın. eğer iki aracın en yüksek beygirleri eşitse sabit kalır, değilse yüksek beygir gücü olan çeker
eğer iki aracı aynı devirde iken serbest bırakırsak ne olur. yani iki araç 2000 devire ulaştığında birbirini çekmesi için serbest bıraktığımızda o devirde beygir gücü yüksek olan çeker. peki o devirde hangi aracın beygir gücü yüksektir, tabii ki torku yüksek olan. yani düşük devirde yüksek torktan dolayı oluşan yüksek beygir gücünden dolayı
bunları en iyisi bi tablo ile göstermek zaten, daha anlaşılır olur.
ama unutmayın esas önemli olan beygir gücü. tork beygir gücünün oluşmasını sağlar. torkun ne büyüklükte hangi aralıkta olduğu, beygir gücünün hangi devirde ne kadar olacağını belirler
-
Arkadaşlar. Bir kardeşimiz torkun beygir gücünü ürettiğini söylemiş ki bu büyük bir hata. Tork denen şeyin fizikteki formülasyonu şudur: T=F*L Burada T=tork, F=Uygulanan kuvvet, L ise uygulanan kuvvetin dönme merkezine olan uzaklığı yani moment kolunun uzunluğunu verir. Zaten mesela 200Nm derken, burada N=Newton kuvvet birimi, m ise metre cinsinden uzunluktur.
Bakın bir resim yolladım. Bu resimde a noktası silindire bağlı olan güç aktarma kolunun yani biyel kolunun krank miline bağlandığı noktadır. Bu a noktasının ifade ettiği yer yani b ile gösterilen krank miline olan dikey uzaklık tork denen büyüklüğün oluştuğu yerdir. Bir kapıyı düşünün. Şimdi ben kocaman cüssemle kapıyı menteşeye yakın bir noktadan açıp kapamaya çalışsam ciddi olarak zorlanırım. Ama bizim ufaklık daha iki yaşında olmasına rağmen kapıyı menteşeye en uzak yerinden hareket ettimeye çalışsa en küçük parmağıyla bunu çok rahatlıkla yapar. İşte budur tork. 200 beygir bir motorla 1000Nm tork da üretirsiniz, 1Nm tork da. Formüle dikkat: F*L yani Kuvvet*Dönme merkezine olan uzaklık. Şunu düşün ya bir tonavida şekilli anahtar ile bijon sökebilr misiniz? Bijon gibi çok sıkışık olan bir düzeneği açmak için yüksek tork gerekir işte. Biz de bunu genelde T biçiminde bir anahtarla yaparız. Hatta kamyoncu olan dayımın lastiğini sökmek için o T biçimli anahtarın ucuna uzunca bir demir de ilave etmiştik ki, F*L ile verilen tork yüksek olsun ve hiç zorlanmadan bijonu sökelim.
Arabanızın ürettiği beygir gücü tamamen motorun iç yapısıyla ilgilidir. Torkun bunda herhangi bir etkisi olmaz. Dediğim gibi 100 beygir gücünde bir motorla 1000Nm tork da üretirsiniz, 1Nm de.
Peki niye o zaman motorlarımız 1000Nm tork üretmiyor. Dikkat! Benim dayımın kamyonu 140 beygir gücünde ve dayım o kamyonla 45 ton yük götürüyor. Artı bir de kamyonun ağırlığı var tabi. Benim Grand Picasso ise 110 beygir. Ama ben 15 ton bile çekebileceğini sanmıyorum. Aradaki bu 4o tonluk fark sadece 30 beygirden mi kaynaklanıyor. Hayır işte. Tork demek kuvvetin döndürme etkisi demek. O kamyonun motorundaki uzun biyel kolları ve karank oranları sağlıyor o döndürme etkisini. Bazı kamyonlar 1200 Nm tork üretiyor. Ama motoru Veyron gibi 1001 beygir falan değil, çok çok az güçte Veyron'a göre. O kamyon 200 ton yükü çeker ama hiçbir zaman Veyron gibi 400 km hızı aşamaz.
Yani demek istediğim şu ki, eğer mevcut beygir gücünüzle, mesela 140 beygir ile 50-60 ton yük çekmek isterseniz kamyon motoru gibi hantal bir motora sahip olursunuz ve yapacağınız hız yer yarılsa gök gürlese 150 km'dir. Ama 140 beygirlik bir motora sahip golf 2.0 tdi kullanırsanız 200 km'yi rahat devirisiniz. Yani bu tamamen üretilen motorun ne amaçla kullanılacağına bağlı.
Tork beygir gücü üretmez, beygir gücü gerekli mekanik oynamalar ile herhangi bir tork değeri verir.
-
bu resimde iki kaldıraç örneği görüyorsunuz. iki kaldıraçtada kaldıraçların uzunlukları yüklerin ağırlıkları ve uygulanan kuvvet eşit olduğunu düşünün. hangisinde yükü kaldırmak daha kolaydır? cevap tabi 1. sinde. ama ikisinede aynı kuvvet uygulanıyor.
destekle uygulanan kuvvet arasındaki mesafeyi ne kadar açarsanız yada desteği kaldırılacak yüke ne kadar yakın tutarsanız yükü kaldırmanız o kadar kolay olur.
ama burada şu ayrıntıyada dikkat etmek gerekir;
1) destekle uygulanan kuvvet arasındaki mesafe(A NOKTASI) ne kadar açılırsa aynı kuvvet uygulamanıza rağmen kaldırma direnciniz artar ama yükün üzerinde olduğu kaldıraçla destek arasındaki mesafenin(B NOKTASI) haraket alanı daralır.
2) destekle uygulanan kuvvet arasındaki mesafe(A NOKTASI) daralırsa aynı kuvvet uygulanmasına rağmen yükü kaldırma direnci azalır ancak yükün bulunduğu kaldıraçla destek arasındaki mesafenin(B NOKTASI) haraket alanı genişler.
buradan yola çıkarak torkla güç arasındaki ilişkiyi biraz daha aydınlatabiliriz sanırım.
burada, kaldıraca uygulanan kuvvet "arabanın gücüdür";
yükü kaldıracın konumuna bağlı olarak kaldırabilme direnci ise "torktur".
yani 110 hp lik bir motoru teknik oynamalarla torkunu istediğiniz kadar yükseltebilirsiniz. tabi bunun sonucunda motorun haraket edebilme kabiliyeti yani hızı düşecektir. diğer taraftan arabanın hızınıda artırabilirsiniz ama bunun sonucundada arabanın yük çekebilme direncini yani torkunu düşürürsünüz
BURADA YAPILACAK EN DOĞRU SEÇİM TORKLA GÜÇ İLİŞKİSİNİ İYİ DENGELEYEBİLMEKTİR.
ÜRETİCİLERİNDE İHTİYACA GÖRE YAPTIKLARI ŞEY BU.
ÖRNEĞİN BİR TİCARİ ARAÇTA İSTENEN HIZDAN ZİYADE ÇEKME DİREN Cİ OLDUĞU İÇİN BUNA ODAKLANARAK ÜRETİLİR.
NORMAL BİNEK ARABALARDA DA İSTENEN KONFOR VE SERİLİK OLDUĞU İÇİN KONFOR VE HIZ DİKKATE ALINARAK ÜRETİLİRLER
umarım açıklayıcı olabilmişimdir SAYGILAR
< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi nkaymak -- 23 Aralık 2007; 0:35:20 >
-
quote:
Orjinalden alıntı: lawyer23
Valla bence, tork çok önemli bir şey olsaydı, daha doğrusu aracın beygir gücünden daha önemli olsaydı, Formula 1'de araçlar turbo dizel olurdu. Zira, benzinli motora göre daha çok tork elde edebilirlerdi. Ama benzinli motor kullanıp, beygir güçleri nedeniyle araçlar arasında farklılık varsa, beygir gücü her şeyden önemlidir.Yüksek tork gücü ikinci planda kalıyo gibi geliyor.
***********************
motor güç üretir,tork ise yukarda genelde belirtildiği gibi aracın hangi amaca uygun olarak üretileceğine bağlı olarak motor gücü baz alınarak istenildiği şekilde ayarlanır.Yukarda yazıldığı gibi teker çaplarıyla veya şaft veya ara şaftlarla belli bir aralıklarda ayarlanabilir.
Tork araçlardan ziyade hidrolik sistemlerde çok önemli bir yer tutar.Çok güçlü iş makinalarında hem motor gücü hemde torklar çok yüksek değerlere çıkmaktadır.Bu nedenledirki ağır işler yapabilmektedirler.Yoksa yüksek güç üretmişsin ama ondan maksimum tork alacak şeklde dizayn edememişsen makinanın verimi düşer,boşuna yakıt tüketirsin.
çok basit bir örnekle ben size bir 110 hp lik vereyim,siz bununla yarış aracıda dizayn edersiniz,traktörde.Önemli olan amaçdır.
-
quote:
Orjinalden alıntı: utkucay
düşük devirde yüksek torkun olması, düşük devirde yüksek beygir elde edilmesini sağlar.
Katılmıyorum...
Örneğin Grande Punto'ya bakarsak,
http://www.fiat.com.tr/grandepunto_tekniktablo.aspx
sitesinde MultiJet 1.3 motora bakarsak,
200 Nm torku 1750 devirde sağlıyor. Maksimum gücü olan 90 beygiri ise 4000 devirde. Bu durum sizin belirttiğinizle çakışmıyor mu..?
Şu tork - beygir günü grafiğine göre de, 1750 devirden sonra tork azalsa da beygir gücü artıyor... Bunu nasıl açıklıyorsunuz..?
Bu grafiğe göre, makimum gücü 65kW civarında olan araç, torkun maksimum verildiği olan 1750 devirde sadece ~32,5 civarı kW verebiliyor. Bu durumu nasıl açıklayabiliyorsunuz..? Düşük devirde yüksek beygir elde edilmediğini açıkça gösteriyor...
< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi cat_power -- 16 Aralık 2007; 13:12:35 >
-
arkadaş. benim verdiğim o kapı veya bijon örneklerini okumadın galiba.
Tork dediğin şey sadece motor için değildir. Etrafına bir bak. Bir merkez etrafında dönebilen bir sistem varsa orada tork vardır. Sen fizikteki iş tanımıyla günlük hayattaki iş tanımın karıştırma.
Hadi motoru geç. mesela benim bir noktaya ygulayacağım kuvvet 50 newton olsun. Ben o kuvvetle 1000000Nm tork bile üretirim. Nasıl mı? o mesajda dedik ki tork=Kuvvet.Moment kolu basit bir hesapla 1000000Nm tork üretmek için 50 Newton kuvvet uygulama yeteneğine sahip ben deniz, dönebilen bir sisteme 20000 metrelik bir çubukla müdahale etmem gerek. "bana uygun bir kaldıraç verin, dünyayı kaldırayım" diyen bilginin sözündeki hikmet budur.
Hem sonra teknik bir konu öğrenmek isteyip de teknik terimlerden uzak bir anlatım pek bir işe yaramaz.
Ayrıca ben yukarıda basitce anlatmaya çalıştım. Ben fizikciyim. Bu tork olayının dersini okuduk. Hatta o 140 beygirlik kamyonun taşıdığı 60 ton hatta çekebileceği 100 ton yükün nasıl olabildiğini, 110 beygirlik bir otomobil motoruyla nasıl bu kadar fark yaratabildiğini bizim prof. Ahmet Bulut hocamıza sormuştum. Onun iyice anlatmasıyla zaten tork olayını kavradım. Motorda güç aktarma organları var. Hiç mi duymadınız? Burada işte fiziğin güç tanımıyla, günlük hayattaki güç tanımının farklı olması sorun yaratıyor. Ben önceki mesajda kullandığım güç ifadelerini günlük kullandığımız güç tanımıyla aynı kullandım.
Tork değerini mekanik oynamalar doğurur dedik. O eksik ama konuyu iyi anlatan bir açıklama. Yoksa yakıt püskürtme basıncının bile torka dolaylı etkisi var bunları biliyoruz. fazlaca tekniğe boğulmuş bir açıklama bir halta yaramayacağı için, yaşadığımız hayatta tork nedir onun anlamını vermeye çalışıyorum.
Benim demek istediğim motor içinde geçen olaylar nihayetinde üretilen güç (günlük anlamdaki güç) biyel kollarıyla silindirlerden krank miline aktarılır. O aktarılan kuvvet de işte dediğim gibi istenirse 1000000 Nm tork bile üretebilir. Yukarıdaki şekilde anlamadığınız ne var anlayamadım ben. Orada kırmızı olan mil krank mili, yani tekerlekleri döndüren mil. Arkadan çekişli bir arabada tekerlekler başka türlü dönüyor ama, silindirli motorlar -ki içten yanmalı motorlarda olmazsa olmazdır, çünkü silindir zaten yanma odasıdır- tekerleklerin dönmesini sağlayan matık budur. O şekile bir bakın. Mantık olarak a ile gösterilen nokta dikey olarak krank milinden uzaklaşırsa, bu a noktasına uygulanacak kuvvet tekerleği daha kolay döndürmez mi. Yani daha yüksek tork üretilmiş olmaz mı?
Torku yüksek motorlar düşük devirde üretilen düşük kuvvetle bu sebeple daha kolay hızlanır ve alt viteslerdeki yüksek devirlerde üretilecek yüksek güce, torku düşük motorlar kadar ihtiyaç duymazlar.
Tork genel olarak böyle birşey arkadaşım.
"Kuvvetin döndürme etkisi"
Yani kuvveti, yani gücü oluşturan bir olay değil.
Tork ve beygir gücünün birbirinine bağlılığı hep doğru orantılı değildir. Bir arkadaş yukarıda bir grafik vermiş. Bu değerlerin birbirini izleyişi gösterilmiş. Öyle direk olarak birbirine doğru orantılı etki etseler o grafikteki çizgiler paralel olurdu.
Tork konusu derindir. Hayatın her alanıda karşımıza çıkar. Musluk açarken de , vida sıkarken de. Bu işi anlamanın en rahat ve pratk yolu. T=F.L formülünü anlamaktan geçer. Basit bir formül arkadaşlar. Herkes en az benim kadar iyi anlayabilir.
-
quote:
Orjinalden alıntı: <reis>
arkadaş. benim verdiğim o kapı veya bijon örneklerini okumadın galiba.
Tork dediğin şey sadece motor için değildir. Etrafına bir bak. Bir merkez etrafında dönebilen bir sistem varsa orada tork vardır. Sen fizikteki iş tanımıyla günlük hayattaki iş tanımın karıştırma.
Hadi motoru geç. mesela benim bir noktaya ygulayacağım kuvvet 50 newton olsun. Ben o kuvvetle 1000000Nm tork bile üretirim. Nasıl mı? o mesajda dedik ki tork=Kuvvet.Moment kolu basit bir hesapla 1000000Nm tork üretmek için 50 Newton kuvvet uygulama yeteneğine sahip ben deniz, dönebilen bir sisteme 20000 metrelik bir çubukla müdahale etmem gerek. "bana uygun bir kaldıraç verin, dünyayı kaldırayım" diyen bilginin sözündeki hikmet budur.
Hem sonra teknik bir konu öğrenmek isteyip de teknik terimlerden uzak bir anlatım pek bir işe yaramaz.
Ayrıca ben yukarıda basitce anlatmaya çalıştım. Ben fizikciyim. Bu tork olayının dersini okuduk. Hatta o 140 beygirlik kamyonun taşıdığı 60 ton hatta çekebileceği 100 ton yükün nasıl olabildiğini, 110 beygirlik bir otomobil motoruyla nasıl bu kadar fark yaratabildiğini bizim prof. Ahmet Bulut hocamıza sormuştum. Onun iyice anlatmasıyla zaten tork olayını kavradım. Motorda güç aktarma organları var. Hiç mi duymadınız? Burada işte fiziğin güç tanımıyla, günlük hayattaki güç tanımının farklı olması sorun yaratıyor. Ben önceki mesajda kullandığım güç ifadelerini günlük kullandığımız güç tanımıyla aynı kullandım.
Tork değerini mekanik oynamalar doğurur dedik. O eksik ama konuyu iyi anlatan bir açıklama. Yoksa yakıt püskürtme basıncının bile torka dolaylı etkisi var bunları biliyoruz. fazlaca tekniğe boğulmuş bir açıklama bir halta yaramayacağı için, yaşadığımız hayatta tork nedir onun anlamını vermeye çalışıyorum.
Benim demek istediğim motor içinde geçen olaylar nihayetinde üretilen güç (günlük anlamdaki güç) biyel kollarıyla silindirlerden krank miline aktarılır. O aktarılan kuvvet de işte dediğim gibi istenirse 1000000 Nm tork bile üretebilir. Yukarıdaki şekilde anlamadığınız ne var anlayamadım ben. Orada kırmızı olan mil krank mili, yani tekerlekleri döndüren mil. Arkadan çekişli bir arabada tekerlekler başka türlü dönüyor ama, silindirli motorlar -ki içten yanmalı motorlarda olmazsa olmazdır, çünkü silindir zaten yanma odasıdır- tekerleklerin dönmesini sağlayan matık budur. O şekile bir bakın. Mantık olarak a ile gösterilen nokta dikey olarak krank milinden uzaklaşırsa, bu a noktasına uygulanacak kuvvet tekerleği daha kolay döndürmez mi. Yani daha yüksek tork üretilmiş olmaz mı?
Torku yüksek motorlar düşük devirde üretilen düşük kuvvetle bu sebeple daha kolay hızlanır ve alt viteslerdeki yüksek devirlerde üretilecek yüksek güce, torku düşük motorlar kadar ihtiyaç duymazlar.
Tork genel olarak böyle birşey arkadaşım.
"Kuvvetin döndürme etkisi"
Yani kuvveti, yani gücü oluşturan bir olay değil.
Tork ve beygir gücünün birbirinine bağlılığı hep doğru orantılı değildir. Bir arkadaş yukarıda bir grafik vermiş. Bu değerlerin birbirini izleyişi gösterilmiş. Öyle direk olarak birbirine doğru orantılı etki etseler o grafikteki çizgiler paralel olurdu.
Tork konusu derindir. Hayatın her alanıda karşımıza çıkar. Musluk açarken de , vida sıkarken de. Bu işi anlamanın en rahat ve pratk yolu. T=F.L formülünü anlamaktan geçer. Basit bir formül arkadaşlar. Herkes en az benim kadar iyi anlayabilir.
beygirin tanımını yapabilir misin?
basitçe beygiri açıklayabilirmisin?
-
arkadaşlar tartışma ortamına girmeye hiç gerek yok, böyle bir paylaşım ortamının tadını bozmayalım diye düşünüyorum. herkes kendi düşüncesini paylaşsın, zaten okuyan herkes kimin düşüncesini benimseyeceğine okurken karar veriyor. -
Müdahele etmeyecektim ama dayanamadım, özellikle son mesajdan sonra olay tamamen yanlış anlaşılmış. Üstteki yazıları okuduğumda genel olarak utkucay ın dedikleri doğru fakat biraz daha acıklanması gerekiyor gibi geldi.
Öncelikle güvenilirlik filtresine takılmamak için belirteyim fizik de araştırma görevlisiyim. motordan aman aman anlamam fakat içine düşülen anlam kargaşasından kurtulmak gerekiyor.
Birincisi motorda verilen güç ve tork bilgileri tamamiyle fizikte kullanılanların aynısıdır. Yani güç denilince birim zamanda yapılan iş tork denilince döndürme yetisi anlaşılır. Kaldı ki hp bir güç birimidir, zamanla çarpılırsa enerjiyi verir ve Nm de tork un birimidir.
Terimleri fizikteki karşılıklarına biraz daha çevirmek gerekirse: motor devri bize arabanın açısal hızını verir, bu açısal hızı arabanın mekanik dizaynının belirlediği (her vites için ayrıdır)bir sabitle çarparsak bu da bize aracımızın çizgisel hızını yani bildiğimiz süratini verir.
Tork= (inertia)x(açısal ivme) burada inertia nın türkçesini bilmiyorum (kütle)x(aracın mekanik dizaynı) diyebiliriz basitçe
Güç = (Tork) x (açısal hız) (bunun sağlamasını yukarıda verilen grafikten yapabilirsiniz) (açısal hız= motor devri x 2 x pi / 60)
Şimdi eğer ki biz aracımızın performansına bakacaksak (kamyon ya da taksi, yokuşta ya da düzlükte, sürat aracı ya da arazi aracı) bakmamız gereken nokta aracın tork grafiğidir. Eğer ki elinizde aracın güç grafiği varsa bu da yukarıda bahsettiğim formül ile tork grafiğine çevirilebilir fakat direk güç grafiğinden takip etmesi zor olur.
Peki hocam neden böyle? Aracı maksimum gücü ile karşılaştıramaz mıyız?
Şimdi benim yukarıda yazdığım tork formülüne göre tork hiç bir zaman sıfır olmadığına göre aracımız her devirde sınırlı bir açısal ivmeye sahip olmalı ve sürekli ama sürekli hızlanmalı. Tabii ki de böyle değil. Aracımız dış dünya ile tüm kaportasından temas kurar fakat motorun ürettiği güç dış dünya ile sadece tekerleklerin asfalta değme noktasında hesaplaşır. Yani motorun ürettiği tork dış dünyanın araç üzerine etki ettiği tork ile tekerleklerde karşı karşıya gelir. Nedir bu dış dünyanın araç üzerine etki ettiği tork: efendime söyleyeyim rüzgar(aerodynamic ile minimize etmeye çalışılır), yolun engebesi,
iç aksandaki sürtünmeler, rampa, viraj, vs.vs. Tüm bunlar çoğu hıza göre değişim göstererek aracımızın tekerleklerine onun yola değme noktasından tork uygularlar. Eğer bu devirde bizim motorumuzun ürettiği tork bu tork ile eşitse bu demek olur ki motorumuz ancak bu devirde gidebilecek kadar. Yani tekerlek üzerindeki toplam tork sıfır olur bu durumda da formulümüze bakarsak toplam açısal ivme sıfır olur. Daha fazla hızlanmamız için vites değiştirerek bu hızda daha fazla tork üreten vitese geçmeliyiz. Eğer motorumuz biraz daha fazla tork üretiyorsa aracımızı halen hızlandırbiliriz ya da motorumuzu üst devirlere çıkartabiliriz. Tork ne kadar büyükse ivme o kadar büyük olur yani o kadar çabuk hızlanırsınız.
Şimdi buraya kadar anladıysak bundan sonra asıl konumuzdan devam edelim. Yukarılarda da bahsedildiği gibi düşük devirlerde yüksek tork üreten araçlar seridir ya da kuvvetlidir. Aracın en çabuk şekilde hızlanması için eğer ki aracın vites aralıkları ve tork grafiği biliniyorsa çok küçük bir hesaplamayla hangi devirlerde vites değiştirmesi gerektiği çıkartılabilir ve araç canavar gibi hızlanır. (Çok meraklısı varsa aracının bu bilgilerini girsin örnek hesaplama yapabilirim). Buraya kadar okey fakat araç nereye kadar hızlanabilir?? İşte burada sorun araç yüksek devirlerde de kabul edilebilir miktarlarda tork üretmelidir. Örneğin aracınız 5. vites 2000 rpm de 120 basıyor. teorik olarak 4000 rpm de 240 basması gerekir. Peki aracınızın 3000 rpm de ki ürettiği tork onu 3001 rpm ye yükseltebilecek kadar büyük mü?. Yani 180 km/h daki sürtünmeyi karşılayacak ve ekstradan ivmelenecek kadar tork üretiyor mu aracınız 3000 rpm de. Cevap eğer hayırsa araç istediği kadar çabuk hızlansın en yüksek hız testinde sınıfta kalır. Demek ki aracımız düşük devirlerde yüksek torklu olacak fakat tork grafiği paldür küldür aşağıya inmeyecek grafikteki iniş eğimi daha küçük olacak. Yani aynı kütle ve aynı mekanik dizayndaki iki aracı karşılaştırırken ikisinin tork grafiklerine bakıyoruz. Seriliklerini karşılaştırırken düşük devirlerdeki torklarına en yüksek hızlarını karşılaştırırken yüksek devirlerdeki torklarına bakıyoruz. Bunu bsitçe grafiklerinden okuyabilirsiniz.
Arabanın hp (beygir gücü) birimli gücü ise yukarıda verdiğim formülün sonucudur. Esasen konu hızlanma olunca hp ye çok büyük anlamlar yükleyemeyiz fakat karşılaştıracağımız aracın tork grafiğini bulamazsak yorumlamak zorunda kalırız ve benimde sıkça başvurduğum metoddur. Özellikle maksimum gücün üretildiği devir ile maksimum torkun üretildiği devir arasında epeyce fark varsa o araç üç aşağı beş yukarı performanslı bir araçtır. Yine yukarıda verdiğim formülleri referans veriyorum aracın maksimum gücünü mutlaka ama mutlaka o devirdeki açısal hızına bölüp o devirdeki torkunu hesaplayın. Hesapladığınız tork ve maksimum torku kullanarak aracın tork grafiğinin eğimi hakkında fikir sahibi olabilirsiniz ve diğer otomobillerle karşılaştırbilirsiniz.
Bir uyarı daha yapacağım. Dediğim gibi güç birim zamanda harcanan enerjidir. Ve bu enerji sizin yaktığınız yakıttan gelir (enerjinin korunumu). Aracınızın devir güç grafiği size tasarruf yapmak istiyorsanız hangi devirlerde dolaşmamanız gerektiğini söyler. Aynı zamanda bir aracın maksimum torka ulaştığı devirlerle maksimum güce ulaştığı devirler arasında ne kadar fark varsa o arac seri kullanımlarda o kadar ekonomiktir. Unutmayın son viteste en yüksek hıza çıkma çalışmaları hariç aracınızı maksimum güç devirlerinde sürmek fazla yakıta malolduğu gibi hiçbir işinize de yaramamakta.
Umarım açıklayıcı olabilmişimdir. Sorusu olan varsa yanıtlayabilirim. İtirazlarda da bilimsel çerçevede kalındığı müddetçe tartışmaya açığım.
-
quote:
Orjinalden alıntı: lawyer23
Valla bence, tork çok önemli bir şey olsaydı, daha doğrusu aracın beygir gücünden daha önemli olsaydı, Formula 1'de araçlar turbo dizel olurdu. Zira, benzinli motora göre daha çok tork elde edebilirlerdi. Ama benzinli motor kullanıp, beygir güçleri nedeniyle araçlar arasında farklılık varsa, beygir gücü her şeyden önemlidir.Yüksek tork gücü ikinci planda kalıyo gibi geliyor.
formula 1dekı tum pıstler yokus yukarı sekılde dızayn edılselerdı, emin ol turbo dızel olurdu araclar..
motorun lastıklerı cevırebılme gucudur tork. zorluklara karsı, yokusa karsı lastıklerı cevırebılme gucu. formula1de araclar hıc bı zorluga maruz kalmıyorlar.ne yokus var ne baska bısey. ve aracların yuksek torka ıhtıyacı olmuyor. o araclara hız lazım bu yuzden de beygiri arttırıyorlar.
formula 1 arabalarından yuk tasımaları ıstemıyor. hız yapmaları ıstenıyor. bu yuzden de torka degıl beygıre onem verıyorlar..
-
Merhaba Arkadaşlar,
Astra 1.3 konuları okunca, bu modelin torkunun 200n olduğunu herkes dile getiriyordu. Bunun bize sağladı yarar nedir ? Yani örneğin yüksek tork ne demektir ? Forumda okuduğum çoğu konuda yüksek torkun iyi olduğu söyleniyor, fakat neden sorusuna pek inilmemiş.
-
Tork döndürme kuvveti demektir. Motorların gücünün yanında torku da belirtilir, örneğin, 3800 dakika/ devirde 145 Nm gibi. Ne işe yarar? Basit olarak açıklamaya çalışırsak, bir otomobilin, daha doğrusu motorunun torku iyiyse kullanımı daha rahat olur çünkü motor daha geniş bir devir aralığında vites değiştirmeden kullanılabilir. Ya da acil durumlarda yine daha az vites değiştirme ihtiyacı hissedilir. En yüksek tork olarak belirtilen rakamın yanında bu rakamın elde edildiği devir de önemlidir. Motorlar daha çok düşük ve orta devirlerde kullanıldığı için özellikle şehir içinde, torkun düşük devirlerden itibaren yüksek olması çok kullanışlıdır. Böylece alt vitese geçmeden hareketi sürdürmek mümkün olur. Genel olarak motor hacmi yükseldikçe tork artar ama aynı motor hacmine sahip motorların torkları ve "tork eğrileri" farklı olabilmektedir. Bunun nedeni de motor tasarımındaki farklılıklardır. Silindirlerin çapı ve stroku, ateşleme zamanlaması ve diğer bazı niteliklerden oluşan genel olarak "teknoloji" diyebileceğimiz özelliklerdir bu farkı yaratan. Ayrıca herkesin bildiği gibi dizeller "torklu" motora sahiptir. Bunun anlamı düşük devirde yüksek tork sağlıyor olmasıdır. Benzinli motorlardan farklı olarak dizel motorlarının en yüksek torku 1800-2500 dakika/devirde elde edilir. Bu sayede çok devire gerek kalmadan motor "çeker". Diyelim ki bir benzinli motorla bir dizel aynı en yüksek torka sahip olsun, yine dizel motor daha avantajlıdır çünkü bu torku daha düşük devirde sağlıyor. Bunun pratik avantajı, örneğin bir yokuş çıkarken üçüncü viteste 2000 d/d'de iken dizel motorlu arabada gaza basarsınız ve araba hızlanabilir, benzinli motora sahip araba ise hızlanamaz ve büyük bir olasılıkla bir alt vitese geçmek zorunda kalır. Düşük devirlerde yüksek çekiş gücü sağladığı için dizel motorlar özellikle ticari araçlarda kullanılmaktadır. Motorun beygir gücü ile torku karıştırılmamalıdır. Bunlar farklı şeylerdir. Torkun anlamını somut olarak anlamak için şöyle bir örnek de verilebilir. Diyelim ki iki tane aynı beygir gücüne sahip araba var. Torkları ise farklı. Her iki arabayı arkaları birbirine doğru gelecek şekilde yanaştırıp bağladığınızda, iki araç birden hareket ettiğinde (halat çekme oyunu gibi) beygir güçleri aynı olmasına rağmen, torku yüksek olan diğerini çeker.
< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi Bayern.cousen -- 15 Aralık 2007; 17:10:56 >
-
Bu bilgilendirici bilgiler için teşekkürler :) -
quote:
Orjinalden alıntı: conss
şimdi ben basitleştirilmiş olarak anlatayım..
tork'a motorun ön lastikleri çevirebilme gücü diyebiliriz..
Yani hızlı çevirebilme değil, çok yüksek dirence karşı yavaş da olsa çevirebilme..
Yani güç..
farzumahal şöyle anlatayım..
1001 beygir bugatti var bilirsiniz. bide 8-9 beygir ferguson traktörler vardır.
bu ikisini bağlayın kıç kıça, şöyle bi asılsınlar..
traktör güle oynaya bugattiyi çeker..
yani tork demek güç demektir.beygir gücü demek hız demektir.
başka bir örnek ki biz bunu denedik..
55 beygir yamaha sürat teknemiz ve 9,9 beygir pancar amatör balıkçı teknemiz var..
balıkcı teknesiyle 15dk'da aldıgımız yolu yamahayla 2dk'da alıyoruz..
kıc kıca bagladık halatla, yamaha yerinde saydı, 9.9 pancar tıngır mıngır çekti yamahayı..
üretilebilen güç, lastikleri çevirebilme kapasitesidir.
hani diyolar ya 1.3 yokuşta 4-5 kişiyle bagajla klimayla çıkamıyomuş, şişiyomuş.
onlar istiyo 100-120'yle çıksın..
neyse işin özeti bu.
cons kardeş bundan daha ii anlatan olmaz herhalde.Bende merak ederdim bu tork konusunu ama verdiğin örneklerle okuttuğum 1. sınıflar bile anlar herhalde bu tork konusunu.teşekkürler diline ve eline sağlık...
bi şu subap konusunu en kolay şekilde antalıcak şekilde örneklersen sevinirim.. vw bora almayı düşünüyom ama 2002 e kadar 8 subaplıymış 2002den sonra 16 subaplı.Bu subap ne demek?
-
mesaj yazacaktım ama arkadaşlar çok hoş açıklamışlar araba alırken torka bakmak lazım CONSS arkadaş çok iyi yazmış torku iyi olan motor bayılmıyor rampa yük gibi durumlarda Mesela otobüs kamyonlar gibi büyük araçlar benzinli gibi yüksek devire ulşamazlar ama yüksek torklu olmalılar çünkü yük çekecekler o halde düşük devirde çok güçlü olamalılar -
quote:
Orjinalden alıntı: Bayern.cousen
Tork döndürme kuvveti demektir. Motorların gücünün yanında torku da belirtilir, örneğin, 3800 dakika/ devirde 145 Nm gibi. Ne işe yarar? Basit olarak açıklamaya çalışırsak, bir otomobilin, daha doğrusu motorunun torku iyiyse kullanımı daha rahat olur çünkü motor daha geniş bir devir aralığında vites değiştirmeden kullanılabilir. Ya da acil durumlarda yine daha az vites değiştirme ihtiyacı hissedilir. En yüksek tork olarak belirtilen rakamın yanında bu rakamın elde edildiği devir de önemlidir. Motorlar daha çok düşük ve orta devirlerde kullanıldığı için özellikle şehir içinde, torkun düşük devirlerden itibaren yüksek olması çok kullanışlıdır. Böylece alt vitese geçmeden hareketi sürdürmek mümkün olur. Genel olarak motor hacmi yükseldikçe tork artar ama aynı motor hacmine sahip motorların torkları ve "tork eğrileri" farklı olabilmektedir. Bunun nedeni de motor tasarımındaki farklılıklardır. Silindirlerin çapı ve stroku, ateşleme zamanlaması ve diğer bazı niteliklerden oluşan genel olarak "teknoloji" diyebileceğimiz özelliklerdir bu farkı yaratan. Ayrıca herkesin bildiği gibi dizeller "torklu" motora sahiptir. Bunun anlamı düşük devirde yüksek tork sağlıyor olmasıdır. Benzinli motorlardan farklı olarak dizel motorlarının en yüksek torku 1800-2500 dakika/devirde elde edilir. Bu sayede çok devire gerek kalmadan motor "çeker". Diyelim ki bir benzinli motorla bir dizel aynı en yüksek torka sahip olsun, yine dizel motor daha avantajlıdır çünkü bu torku daha düşük devirde sağlıyor. Bunun pratik avantajı, örneğin bir yokuş çıkarken üçüncü viteste 2000 d/d'de iken dizel motorlu arabada gaza basarsınız ve araba hızlanabilir, benzinli motora sahip araba ise hızlanamaz ve büyük bir olasılıkla bir alt vitese geçmek zorunda kalır. Düşük devirlerde yüksek çekiş gücü sağladığı için dizel motorlar özellikle ticari araçlarda kullanılmaktadır. Motorun beygir gücü ile torku karıştırılmamalıdır. Bunlar farklı şeylerdir. Torkun anlamını somut olarak anlamak için şöyle bir örnek de verilebilir. Diyelim ki iki tane aynı beygir gücüne sahip araba var. Torkları ise farklı. Her iki arabayı arkaları birbirine doğru gelecek şekilde yanaştırıp bağladığınızda, iki araç birden hareket ettiğinde (halat çekme oyunu gibi) beygir güçleri aynı olmasına rağmen, torku yüksek olan diğerini çeker.
Metin gerçekten çok açıklayıcı olmuş tebrikler ve teşekkürler..
-
Bu başlığa ilk cevabı ben yazmıştım. Sonradan yazdığımı okuduğumda baktım ki anlatmak istediğimi pek anlatamamışım. Sildim daha sonra yazarım dedim.
İyikide silmişim 3 arkadaşda o kadar güzel ve net anlatmışlar ki biz arada madara olurmuşuz.
hepinizin ellerine sağlı. -
quote:
Orjinalden alıntı: cfiliz
quote:
Orjinalden alıntı: utkucay
düşük devirde yüksek torkun olması, düşük devirde yüksek beygir elde edilmesini sağlar.
Katılmıyorum...
Örneğin Grande Punto'ya bakarsak,
http://www.fiat.com.tr/grandepunto_tekniktablo.aspx
sitesinde MultiJet 1.3 motora bakarsak,
200 Nm torku 1750 devirde sağlıyor. Maksimum gücü olan 90 beygiri ise 4000 devirde. Bu durum sizin belirttiğinizle çakışmıyor mu..?
Şu tork - beygir günü grafiğine göre de, 1750 devirden sonra tork azalsa da beygir gücü artıyor... Bunu nasıl açıklıyorsunuz..?
Bu grafiğe göre, makimum gücü 65kW civarında olan araç, torkun maksimum verildiği olan 1750 devirde sadece ~32,5 civarı kW verebiliyor. Bu durumu nasıl açıklayabiliyorsunuz..? Düşük devirde yüksek beygir elde edilmediğini açıkça gösteriyor...
istersen bi de benzinli 90 hp gücünde olan bi motorun grafik tablosunu koy, ikisinin o devirdeki beygir güçlerinin ne olduğuna bak dediğimi anlarsın
tork ve devirin hızına bağlı olarak beygir gücü oluşur
ayrıca ben düşük devirde yüksek tork üretilmesi düşük devirde yüksek beygir üretilmesini sağlar derken, başka bir motora kıyasla söylüyorum bunu. düşük devirde en yüksek beygir gücünü verir demiyorum.
iki motor ele al
biri 110hp 1.6 benzinli 145nm/4400rpm torklu olsun
diğeri 110hp 1.6 turbodizel 240nm/4400 rpm torklu olsun
bu iki motorun
2000 devirde beygir güçleri 1.6 benzinli için 60hp iken, 1.6 turbo dizel 80hp dir, yani birbirine kıyasla düşük devirde daha yüksek beygir gücü verir 80>60 dan demi
< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi utkucay -- 16 Aralık 2007; 13:25:44 >
-
quote:
Orjinalden alıntı: utkucay
iki motor ele al
biri 110hp 1.6 benzinli 145nm/4400rpm torklu olsun
diğeri 110hp 1.6 turbodizel 240nm/4400 rpm torklu olsun
bu iki motorun
2000 devirde beygir güçleri 1.6 benzinli için 60hp iken, 1.6 turbo dizel 80hp dir, yani birbirine kıyasla düşük devirde daha yüksek beygir gücü verir 80>60 dan demi
Gerçek motor değerlerini ve grafiklerini koymak eminim daha açıklayıcı olacaktır
En Beğenilen Yanıtlar
Tüm Yanıtları Genişlet
|
şimdi ben basitleştirilmiş olarak anlatayım..
tork'a motorun ön lastikleri çevirebilme gücü diyebiliriz.. Yani hızlı çevirebilme değil, çok yüksek dirence karşı yavaş da olsa çevirebilme.. Yani güç.. farzumahal şöyle anlatayım.. 1001 beygir bugatti var bilirsiniz. bide 8-9 beygir ferguson traktörler vardır. bu ikisini bağlayın kıç kıça, şöyle bi asılsınlar.. traktör güle oynaya bugattiyi çeker.. yani tork demek güç demektir.beygir gücü demek hız demektir. başka bir örnek ki biz bunu denedik.. 55 beygir yamaha sürat teknemiz ve 9,9 beygir pancar amatör balıkçı teknemiz var.. balıkcı teknesiyle 15dk'da aldıgımız yolu yamahayla 2dk'da alıyoruz.. kıc kıca bagladık halatla, yamaha yerinde saydı, 9.9 pancar tıngır mıngır çekti yamahayı.. üretilebilen güç, lastikleri çevirebilme kapasitesidir. hani diyolar ya 1.3 yokuşta 4-5 kişiyle bagajla klimayla çıkamıyomuş, şişiyomuş. onlar istiyo 100-120'yle çıksın.. neyse işin özeti bu. |
|
Arkadaşlar. Bir kardeşimiz torkun beygir gücünü ürettiğini söylemiş ki bu büyük bir hata. Tork denen şeyin fizikteki formülasyonu şudur: T=F*L Burada T=tork, F=Uygulanan kuvvet, L ise uygulanan kuvvetin dönme merkezine olan uzaklığı yani moment kolunun uzunluğunu verir. Zaten mesela 200Nm derken, burada N=Newton kuvvet birimi, m ise metre cinsinden uzunluktur.
Bakın bir resim yolladım. Bu resimde a noktası silindire bağlı olan güç aktarma kolunun yani biyel kolunun krank miline bağlandığı noktadır. Bu a noktasının ifade ettiği yer yani b ile gösterilen krank miline olan dikey uzaklık tork denen büyüklüğün oluştuğu yerdir. Bir kapıyı düşünün. Şimdi ben kocaman cüssemle kapıyı menteşeye yakın bir noktadan açıp kapamaya çalışsam ciddi olarak zorlanırım. Ama bizim ufaklık daha iki yaşında olmasına rağmen kapıyı menteşeye en uzak yerinden hareket ettimeye çalışsa en küçük parmağıyla bunu çok rahatlıkla yapar. İşte budur tork. 200 beygir bir motorla 1000Nm tork da üretirsiniz, 1Nm tork da. Formüle dikkat: F*L yani Kuvvet*Dönme merkezine olan uzaklık. Şunu düşün ya bir tonavida şekilli anahtar ile bijon sökebilr misiniz? Bijon gibi çok sıkışık olan bir düzeneği açmak için yüksek tork gerekir işte. Biz de bunu genelde T biçiminde bir anahtarla yaparız. Hatta kamyoncu olan dayımın lastiğini sökmek için o T biçimli anahtarın ucuna uzunca bir demir de ilave etmiştik ki, F*L ile verilen tork yüksek olsun ve hiç zorlanmadan bijonu sökelim. Arabanızın ürettiği beygir gücü tamamen motorun iç yapısıyla ilgilidir. Torkun bunda herhangi bir etkisi olmaz. Dediğim gibi 100 beygir gücünde bir motorla 1000Nm tork da üretirsiniz, 1Nm de. Peki niye o zaman motorlarımız 1000Nm tork üretmiyor. Dikkat! Benim dayımın kamyonu 140 beygir gücünde ve dayım o kamyonla 45 ton yük götürüyor. Artı bir de kamyonun ağırlığı var tabi. Benim Grand Picasso ise 110 beygir. Ama ben 15 ton bile çekebileceğini sanmıyorum. Aradaki bu 4o tonluk fark sadece 30 beygirden mi kaynaklanıyor. Hayır işte. Tork demek kuvvetin döndürme etkisi demek. O kamyonun motorundaki uzun biyel kolları ve karank oranları sağlıyor o döndürme etkisini. Bazı kamyonlar 1200 Nm tork üretiyor. Ama motoru Veyron gibi 1001 beygir falan değil, çok çok az güçte Veyron'a göre. O kamyon 200 ton yükü çeker ama hiçbir zaman Veyron gibi 400 km hızı aşamaz. Yani demek istediğim şu ki, eğer mevcut beygir gücünüzle, mesela 140 beygir ile 50-60 ton yük çekmek isterseniz kamyon motoru gibi hantal bir motora sahip olursunuz ve yapacağınız hız yer yarılsa gök gürlese 150 km'dir. Ama 140 beygirlik bir motora sahip golf 2.0 tdi kullanırsanız 200 km'yi rahat devirisiniz. Yani bu tamamen üretilen motorun ne amaçla kullanılacağına bağlı. Tork beygir gücü üretmez, beygir gücü gerekli mekanik oynamalar ile herhangi bir tork değeri verir. |
Benzer içerikler
- opel corsa 1.2 twinport yorum
- opel astra 1.6 elegance yorumları
- opel corsa servis ikaz ışığı
- opel astra kırmızı ünlem işareti
- opel vectra 2.0 gls kronik sorunlar
- opel insignia 2024
- opel rocks e
- opel corsa fiyat listesi
- 2024 opel corsa
- opel yeni model
Ip işlemleri
Bu mesaj IP'si ile atılan mesajları ara Bu kullanıcının son IP'si ile atılan mesajları ara Bu mesaj IP'si ile kullanıcı ara Bu kullanıcının son IP'si ile kullanıcı ara
KAPAT X
Bu mesaj IP'si ile atılan mesajları ara Bu kullanıcının son IP'si ile atılan mesajları ara Bu mesaj IP'si ile kullanıcı ara Bu kullanıcının son IP'si ile kullanıcı ara
KAPAT X
