Koronavirüs aşısı üreten firmalar ne kadar kazanacak?

Koronavirüs nedeniyle tüm dünya yaklaşık 1 senedir eve kapanmış durumda ve aşılamanın başarıyla sonuçlanmasını bekliyor. Hal böyle olunca dünyanın durumuna gelen aşı üreticileri, milyarlarca dolar gelire doğru koşuyor.

İngiliz The Guardian gazetesi, Covid-19 aşı üreticilerinin geliri hakkında kapsamlı bir gelecek tahmini hazırladı. Ülkelerle yapılan sözleşmeler, doz fiyatları, sözleşmeler, bugüne kadar elde edilen gelirler ve borsa hisselerindeki artışa göre 2021’deki tahmini satış gelirleri ortaya çıkarıldı. Ancak aralarında Türkiye’nin satın aldığı Sinovac aşısının da olduğu bazı aşılar hakkında yeterli bilgi olmadığı için net bir tahmin yapılmadı. Tahminlere göre en çok kazanacak şirket Pfizer ve BioNTech şirketleri olacak.

Hangi üretici ne kadar kazanacak? (Tahmini kazanca göre sıralama)

1. Pfizer/BioNTech: 15-30 milyar dolar

Uğur Şahin ve Özlem Türeci tarafından kurulan Alman BioNTech şirketi ile ABD’li Pfizer şirketinin ortak geliştirdiği aşı, dünyadaki en yaygın kullanılan aşı konumunda. Türkiye de dahil olmak üzere çok sayıda ülkeyle sözleşme imzalandı. ABD 200 milyon doz, Avrupa Birliği 300 milyon doz, COVAX 40 milyon doz aşı alacak. Sözleşmeye göre aşının iki doz ücreti için ABD’den 39 dolar, Avrupa Birliği’nden 30 dolar alınıyor.

Pfizer ve BionTech, söz konusu sözleşmelere göre 2021’deki aşı satışlarından 15 milyar dolarlık gelir elde edecek. Üretim kapasitesinin bu sene 2 milyar doza çıkabileceği belirtilmişti. Yıl bitmeden bu kapasiteye miktara ulaşılır ve tüm aşılar satılırsa iki şirketin geliri 30 milyar dolara çıkacak.

Son 12 ayda Pfizer’in hisseleri yüzde 1,8, BioNTech’in hisseleri yüzde 156 değer kazandı.

2. Moderna: 18 - 20 milyar dolar

ABD’li aşı üreticisi Moderna, 2021’deki gelirleri hakkında resmi bir açıklama yapmış ve 18,4 milyar dolarlık satış geliri beklediğini duyurmuştu. Barclys analisti Gena Wang’ın tahminlerine göre göre 2021’deki satış gelirleri 19,6 milyar dolara ulaşacak. 2022’de 12,2 milyar dolar, 2023’te 11,4 milyar dolar gelir elde edilecek.

Moderna’nın hisse değeri 12 ayda yüzde 372 oranında arttı.

3. Johnson&Johnson: 10 milyar dolar

Tek doz olarak uygulanan J&J aşısı adenovirüs yöntemiyle Belçika’da geliştirildi. Üç ay boyunca sıradan bir buzdolabında saklanabilme özelliğiyle öne çıkıyor.

Şirketin hedeflerine göre 2021’de en az 1 milyar doz teslim edilecek ve 10 milyar dolar satış geliri elde edilecek. ABD hükümeti 100 milyonu doz sipariş etti. Dilerse 200 milyon doza kadar alım önceliğine sahip. Doz başına 10 dolar olarak anlaşma yapıldı.

Johnson & Johnson hisseleri son 12 ayda yüzde 7,7 artış gösterdi.

4. AstraZeneca/Oxford: 2 - 3 milyar dolar

AstraZeneca firması tarafından Oxford Üniversitesi ile birlikte adenovirüs vektör yöntemiyle geliştirilen aşı oldukça ucuz fiyata satılıyor. AstraZeneca firması kar amacı gütmediğini belirtmişti. İki dozu 4,30 dolar ile 10 dolar arası fiyata satılıyor.

ABD 300 milyon doz, İngiltere 100 milyon doz ve Avrupa Birliği 400 milyona varan miktarda sözleşme imzaladı. Japonya, 120 milyon sterlin değerinde doz miktarı kadar sipariş verdi.

SVB Leerink araştırma şirketine göre bu yıl 1,9 milyar dolar, 2022'de 3 milyar dolarlık satış geliri öngörüyorlar. AstraZeneca, 3 milyar dozluk üretim hedefine ulaşırsa, 2021’deki gelirleri çok daha yüksek olacak.

AstraZeneca’nın son 12 aydaki hisseleri yüzde 8,6 oranında düştü.

5. Sinovac: Milyarlarca dolar

Türkiye’nin 50 milyon doz satın aldığı ve bugüne kadar ülkemizde 10 milyon doz uygulanan Coronavac aşısını Sinovac isimli Çinli firma üretiyor. Sinovac’ın bu aşısı Türkiye’nin yanı sıra Çin, Brezilya, Endonezya ve Çin’de kullanılıyor. Singapur, Malezya, Filipinler ile sözleşme imzalandı. Ayrıca COVAX aşı organizasyonuna 10 milyon doz aşı verilmesi planlanıyor.

Sinovac, 2021 yılında 1 milyardan fazla doz aşı üreteceğini belirtiyor. Guardian gazetesi bu sene satışlardan elde edilen gelirin milyarlarca dolar olacağı ancak tahmini rakam söylemeyeceğini ifade ediyor. Aşı sözleşmesindeki rakamların belirsiz olmasının etkisi var.

Sinovac’ın hisseleri son 12 ayda yüzde 21,6 oranında düştü.

Ayrıca Bkz.Türkiye’de 10 milyon doz koronavirüs aşısı uygulandı

6. Gamelaya Enstitüsü (Sputnik-V): Birkaç milyar dolar

Rusya’nın Sputnik-V aşısı Gamelaya Enstitüsü ve Rusya Yatırım fonu tarafından geliştiriliyor. Bugüne kadar 50’den fazla ülke sipariş verdi. Şu sıralara AstraZeneca firması kendi aşısıyla iki doz Sputnik-V aşısının etkinliğini araştırıyor. Bu kombinasyonun yüksek miktarda antikor oluşturacağı ve etkili olacağı tahmin ediliyor.

Aşı 10 farklı ülkede 15 üretici tarafından üretilecek. Türkiye’de de Sputnik-V aşısının üretimi için çalışmalar tamamlanmak üzere. Planlara göre yıl içerisinde 1,4 milyar doz üretilecek. Aşının iki doz ücreti 20 dolar ve altında olacak. Rus Hükümeti aşıyı ücretsiz olarak temin ediyor.

Tahmin yapmak için veriler yeterli değil ancak birkaç milyar dolar gelir elde edileceği tahmin ediliyor.

7. Novavax: Birkaç milyar dolar

Rekombinant yöntemiyle ABD’li Novavax firması tarafından üretilen aşı için henüz herhangi bir ülkeden kullanım onayı alınmadı. İngiltere, Kadana, Avustralya ve Avrupa Birliği toplam 300 milyon dozluk sipariş verdi. Bu aşının fiyatı diğerlerine göre daha düşük. Hatta Afrika’daki satış fiyatının 3 dolar olacağı açıklandı.

Novavax, imzalanan anlaşmalara göre önümüzdeki 12 ay içerisinde birkaç milyar dolarlık satış geliri elde edeceğini duyurdu. Net tahmin yapılmadı.

Şirketin hissesi son 12 ayda yüzde 1128 oranında değer kazandı. Bu çılgın artışta Novavax firmasının 30 yıldır araştırma yapıp henüz hiçbir aşısının onay almaması ve Covid-19 aşısının onay almaya çok yakın olmasının etkisi var.

8. CureVac: Belli değil

Alman CureVac şirketi tarafından üretilen aşı henüz onay alamadı. Yaz aylarında onay alınması planlanıyor. Avrupa Birliği 225 milyon dozluk sipariş verdi ayrıca 180 milyonluk doz için söz verildi. Şirket 2021 yılı içerisinde 300 milyon doz aşı üretmeyi planlıyor.  Bugüne kadar aşı fiyatı hakkında maddi bir detay açıklanmadığı için 2021 gelirleri hakkında tahmin yapılamıyor.

Şirketin hisseleri son 12 ayda yüzde 45,5 oranında değer kazandı.