NASA, Ay'a 'şimdilik' gidemiyor: 2024 hayali suya düştü

Amerikan uzay ajansı NASA, insanlı Ay programı Artemis'te 2024 hedefini iptal etmek zorunda kalıyor. Bugün konuyla ilgili resmi bir açıklama yapan uzay ajansı, yetişmeyen teknolojiler ve bütçe problemleri nedeniyle 2024'te Ay'a insan indirmelerinin pek mümkün görünmediğini duyurdu.

NASA başkanı Jim Bridenstine, geçtiğimiz Eylül ayında yaptığı bir açıklamada, 2024'te Ay'a indirme hedefine ulaşmak için önümüzdeki dört yıllık süreçte tam 28 milyar dolarlık Artemis bütçesine ihtiyaç duyacaklarını söylemişti. Bu bütçenin 3,2 milyar dolarlık kısmının, Artemis'in en kritik noktalarından olan Ay iniş aracına ayrıldığı ve bütçenin bu kısmının önümüzdeki bir yıl içerisinde sağlanması gerektiği belirtildi. 3,2 milyar dolarlık bütçe, astronotları Ay yörüngesinden yüzeye indirecek olan iniş aracını geliştirmekle sorumlu SpaceX-Blue Origin-Dynetics üçlüsüne dağıtılacaktı.

ABD Senatosu ise bu isteğe olumlu yaklaşmadı. Bu haftanın başlarında yapılan açıklamalara göre 3,2 milyar dolarlık isteğin yalnızca 1 milyar doları Senato tarafından uygun görüldü. Gerekli bütçe sağlanmayınca Artemis'in geleceği de elbette tehlikeye girmiş oldu. Jim Bridenstine da daha önce yaptığı açıklamada, önümüzdeki bir yıllık süreç için en kritik noktanın bu iniş aracı olduğunu ve aksi bir durumda 2024 hedefine ulaşılamayacağını söylemişti.

Ayrıca Bkz.NASA duyurdu: İnsanlık Ay'a geri dönüyor, maliyeti 28 milyar dolar

Tabi NASA'daki Artemis problemleri sadece bütçe yetersizliğinden ibaret değil. Astronotları Dünya'dan Ay'a taşıyacak olan SLS (Space Launch System) roketi de yıllardır bir türlü nihayete eremiyor. SLS'nin aslında 2017 yılı gibi ilk uçuşunu yapması bekleniyordu ancak şu anda 2020'nin sonlarına gelmiş olmamıza rağmen hala roket geliştirme sürecinin sonlarına bile yaklaşabilmiş değil. 10 yılı aşkın süredir bir türlü tamamlanamayan SLS roketi, artık ABD Kongresi'ni bile çıldırtan aşırı maliyeti ve geliştirme sürecindeki sıkıntılar nedeniyle NASA'nın en büyük başarısızlıklarından birisi olarak nitelendiriliyor.

Diğer taraftan bazı araştırmacılar ise NASA'nın 2024 planının aslında zaten en baştan büyük bir saçmalık olduğunu düşünüyor NASA'nın aslında orijinal planı 2028 yılı itibarıyla Ay'a astronot indirmekti. Ancak Trump yönetimi burada 2019 yılında bir değişikliğe gitti ve uzay ajansının yeni hedefini 2024 yılı olarak belirledi. Bu değişiklik ABD'de epey bir tartışmaya neden olmuştu. Özellikle de Kongre'deki Demokratlar, 2024 değişikliğinin arkasında politik nedenler olduğunu söyledi. Trump'ın görev süresi, bu yıl tekrar seçilmesi halinde bildiğiniz gibi 2024'e uzayacaktı.

NASA'nın şimdi Artemis programını tekrar 2028 yılına ertelemesi bekleniyor. Araştırmacılar 2028 planının çok daha ulaşılabilir bir hedef olacağı konusunda hemfikir.

Japonya, Kanada ve Avustralya gibi ülkeler ve Avrupa'nın da destek verdiği Artemis programında NASA'nın hedefi ilk kadın astronotu Ay'a indirmek olacak. Artemis astronotları Ay'ın su buzullarıyla kaplı olduğu bilinen güney kutbuna iniş yapacak. NASA, Ay'ın güney kutbunda bir uzay üssü inşaa etmeyi ve Mars'a gitmeden önce teknolojilerini ve astronotlarını burada test etmeyi planlıyor.