İddia: Çin ve Rusya'nın geliştirdiği kovid aşıları, grip aşısını baz alıyor ve etkinliği çok düşük

Dünya üzerinde milyonları hasta eden yüzbinlerce insanın da hayatına mal olan koronavirüsle mücadele için muazzam bir mesai harcanıyor. Aşı ve ilaç geliştirme çalışmalarıyla ilgili umut verici açıklamalar ise umutları yeşerten en önemli haberlerden. Ancak güzel haberler bazen, aksi iddialarla gölgelenebiliyor.

Ayrıca Bkz.İsrail’de ağız çalkalama suyu formunda bir Kovid-19 testi geliştirildi

Böyle bir iddia ise Rusya Gamaleya Enstitüsü ve Çin merkezli CanSino Biologics’inısa bir süre önce duyurusunu yaptığı koronavirüs aşılarına yönelik geldi. İddialara göre iki ülkenin de geliştirdiği aşı, tip-5 adeno virüsü ya da daha çok bilinen adıyla Ad5’i baz alıyor ve bu da soğuk algınlığı ve gripte kullanılıyor. Aslında bu iddialardan çok daha önce Hem Rusya hem de Çin, aşılara yönelik gerekli testleri yeterli seviyede yapmamakla itham edilmiş ve aceleci davranmakla suçlanmışlardı. Yaşanan bu gelişmeler sonucunda araştırmacıların grip aşısı olarak değerlendirdiği ilaçların etkisinin de çok düşük olacağı belirtildi.

Geçmişi 1970'lere dayanıyor

Ad-5 bazlı aşıların geçmişi 1970’lere dayanıyor. İlk kez Kanadalı araştırmacı Dr. Frank Graham’ın kanser araştırmalarında kullanmak üzere geliştirdiği bu aşı, zararsız hastalık taşıyıcıları virüsle mücadele için genlere ulaştırıyor ve hücreler de bağışıklık sistemini güçlendirerek gerçek virüsle mücadele ediyor. Fakat uzmanlar, birçok insanda Ad5 antikoru olduğu için bağışıklık sisteminin, koronavirüs yerine aşının barındırdığı “hastalık taşıyıcılarla” mücadele edeceğine inanıyor. Bu sebeple de aşının etkinliğinin %40’lara kadar düşeceği ifade ediliyor.

Oxford aşısı daha üstün

Bazı bilim insanları ise Rus ve Çin aşılarına kıyasla Oxford Üniversitesi ile AstraZeneca’nın ortaklaşa ve şempanzelerdeki adeno virüsünü baz alan aşının daha üstün olduğunu iddia etti. Daha önce CanSino’da çalışan ve daha sonra Kanada’daki McMaster Üniversitesi’nde görevine devam eden Dr. Zhou Xing de, “2011’de tüberküloz aşısı için Ad5 bazlı bir aşı üzerinde çalışmıştık. Oxford’un geliştirdiği aşı diğerlerine göre daha üstün gözüküyor. CanSino’nun aşısında yüksek dozda Ad5 taşıyıcı kullanılırsa bu kullanan kişide yüksek ateşe sebep olabilir ve bu durum da genel olarak aşıya karşı bir şüphe uyandırabilir” dedi.

Ad5 bazlı aşılarla ilgili bir başka korkutucu iddia ise ilacın HIV’ye davetiye çıkarabileceği oldu. 2004 yılında yapılan denemelerde bağışıklığı yüksek olanların AIDS hastalığına götüren virüse daha elverişli olduğu ortaya çıkmıştı.

"Hiç yoktan iyidir" diyen de var

Rus ve Çinli bilim insanlarının geliştirdiği aşılarla ilgili bir açıklama da Johns Hopkins Üniversitesi’nde görevli bilim insanı Anna Durbin’den geldi. Durbin, açıklamasında ““Ad5 beni endişelendiriyor çünkü birçok insanın bağışıklığı var. Stratejilerini bilmiyorum ama bu aşının etkisi yüzde 70 bile olmayacak belki yüzde 40 olacaktır ama hiç olmamasından iyidir” sözlerini sarf etti.

Bakalım umut verici diye düşündüğümüz açıklamalar, bir hayal kırıklığına mı dönüşecek yoksa söz konusu iddiaların yersiz olduğu mu ortaya çıkacak? Umarız, koronavirüse karşı tüm insanlığın faydalanabileceği bir tedavi yöntemi hemen bulunur.