AMD Zen 2 mimarili Ryzen 3 işlemcisi hazırlıyor olabilir

Bütün Phenom II serileri (X6 hariç) X4 olarak üretilmişti. 1 ve 2 çekirdeği bozuk olanlar kapatılıp Phenom II X2 ve X3 olarak, cache de sorunlu ise duruma göre X2-X3-X4 Athlon II olarak, sadece tek çekirdek sağlamsa Sempron olarak satılmıştı.

Standart voltaj ve soğutma ile çalışmayan hatalı çekirdekler daha iyi soğutma ve yüksek voltajla çalışınca çekirdek açma olayı patlamıştı. Herkes çekirdek açma peşine düşünce X2-X3 modeller tükenmiş X4 olanlar rafta kalmıştı. AMD daha sonra bunların da aslında sağlam olan çekirdeklerini kapatıp X2-X3 Phenom II olarak satmaya başlayınca dananın kuyruğu kopmuştu.

Şimde de 4/8 CT Ryzen 3 işlemcileri tek CCX değil de 2/4 CT kapatılmış 2 CCX olarak satarsa ortalık karışır. Millet 4/8 CT Ryzen 3 alıp 8/16 CT Ryzen 7 yapmaya çalışır. Yapılır mı yapılmaz mı bilemem ama arada bayağı işlemci heba olacaktır denemelerde.

Birde Phenom II gibi 2 CCX içindeki sağlam çekirdekleri kapatıp böyle yapar ve de birkaç örnek bile açılabilirse ortalıkta Ryzen 3 (hatta 5) işlemci kalmaz.

Yahu bu AMD buna teşne galiba. Athlon XP işlemcileri de kurşun kalemle çizilip cache ve kilidi açılıyordu.

Ben de bunu tahmin ediyorum. Yeni nesil R3 üretmemesinin nedeni bu diye düşünüyorum. Zira mevcut durumda 2 CCD ile 4C8T Ryzen 3 üretmek para kazandıracak gibi değil (eskiler 2C4T CCX yapılı).

Ama CCX modüllerinde bozuk olan coreleri kapatıp 2 CCX ile (2+2 veya 1+3) şeklinde 4C8T Ryzen 3 üretilebilir. Hem maliyet sorunu olmaz hem de çöpe gidecek CCX ünitelerinden para kazanılmış olur.

AMD zaten bu çekirdekleri CCX birimlerine paylaştırma işini maliyet nedeni ile yapıyor. Coreleri içeren CCX birimlerini Infinity Fabric birimi üzerinden birbirine ve dışarıya bağlıyor. Infinity Fabric ise bellek/veriyolu hızına hassas ve CCX'ler arası düzgün senkronizasyon için frekansla fazla oynanamıyor.

Bu durum Ryzen işlemcilerin fazla OC olmamasının ana nedeni. Yine aynı şekilde AMD işlemcilerin hızlık bellekle performansının çok artmasının nedeni de bu. Hızlı bellek hızlı Infinity fabric ve hızlı CCX-CCX arası veri akatrımı demek. Intel ise varsayılan 2400 kullanır 2666-2800 da işe yarar ma üstünden pek faydalanmaz. (DDR3 içinde 1600 böyleydi) AMD ise 3200-3600+ ne versen götürür bu yüzden.

Ancak CCX için asıl avantaj maliyet. Şimdi işlemci ürettiğimiz wafer plakasında 256 core yer alan bir kare olsun. (aslında dairedir ve daha fazla core içerir, ben basitleştirdim). Intel gibi CCX olmadan (blok cpu) ve AMD gibi CCX ile (4-8 core içeren) 64-16-8-4 çekirdek işlemci üretelim. 256 corelik waferde 10 üretim hatası rastgele dağıtılmıştır.


Threadripper 3990 - 64 core. Şekilde CCX ve Infinity Fabric çiplerini görüyoruz. Her biri 8 core içeren 8 CCX ile 64 core sağlanıyor.




Burada ise CCX olmadan (Intel gibi) blok çip üretimi ile verimlilik görüyoruz. Görüldüğü gibi bir waferden sadece 1 tane 64 core işlemci sağlam çıkıyor. Yine en fazla 3 tane 32 core veya 7 tane 16 core işlemci sağlam çıkıyor.




Burada ise AMD ile CCX tipi üretim var. Soldakinde 8 core içeren 22 CCX ünitesi sağlam. Bununla 2x64c + 1x32c + 2x8c veya 5x32c + 2x8c veya 10x16c + 2x8c veya 22x8c işlemci üretebiliriz. Blok üretime göre verim çok daha fazla ve işlemci başına maliyet çok daha ucuz olur. (Threadripperler 8 core CCX kullanır)

Sağdakinde 4 core içeren CCX tekniğinde ise 64 CCX bloğunun 54 tanesi sağlam. Bununla 13x16c + 1x8c veya 27x8c veya 54x4c işlemci üretebiliriz. Maliyet ve işlemci başına fiyat da çok daha aşağıya iner. (Ryzenler 4 core CCX kullanır)

Farz edelim ki 256 corelik waferin maliyeti 25600 TL olsun. Bu durumda hepsi sağlam çıksa her core 100 TL maliyetine sahip olur. (Uysun diye bu değeri seçtim)

64 core blok üretimde hepsi sağlam olsa 64C işlemci 6400 TL olacaktı. Ancak sadece 1 tane sağlam olduğundan 64C işlemci 25600 TL oluyor.
8C CCX ise 22 blok sağlam ve her blok 25600/22=1163 TL olur ve 64C işlemci de 1163*8=9309 TL maliyetine gelir. Fark 25600-9309 gibi çok büyük boyutta.

Yine 16 çekirdek işlemciyi blok üretsek 7 sağlam işlemci çıkar ve 16C işlemci maliyeti 25600/7=3657 TL olur.
4C CCX ile ise 64/54 sağlam oranından CCX fiyatı 474 TL, 16C işlemci fiyatı da 1896 TL olur. Yine 3657-1896 TL gibi büyük fark var.

AMD bu sayede benzer güçte ve hatta çok daha güçlü işlemcileri çok daha ucuza satabiliyor. Yani CCX kullanan çok çipli işlemciler sayesinde.

Dediğimiz gibi bunun dezavantajı bellek-veriyolu hızına bağımlı olması ve fazla OC olmaması. Avantajı ise fiyat ve düşük güç tüketimi.

Çiplerde sinyalin her transistöre ulaşmasında belli bir gecikme değerini geçmemesi gerekir. Her mantık kapısında (transistörün tetiklenmesi) biraz gecikme (faz kayması) olur. Bu gecikme değerlerinin toplamının sinyalin 1 mantık süresinin (periyodunun) belli bir oranını geçmemesi gerekir, aksi takdirde sinyal hatası oluşur ve işlemci yanlış çalışır. Çip büyüdükçe (çekirdek-transistör vb arttıkça) bunu sağlamak daha da zorlaşır.

Bunu engellemek için transistörün daha hızlı tetiklenmesini sağlamak gerekir. Bunun için de eşik gerilimine daha çabuk ulaşmak, yani transistöre daha fazla elektron göndermek, kısaca akımı artırmak gerekir. Bu da watt değerinin uçmasına neden olur. Intel işlemcilein watt değeri bu yüzden (ve yüksek frekanstan) dolayı uçuk. 65 watt TDP denilen 10700 işlemcisinin tam hızda 224 watt değerini geçtiği filan söyleniyor. CCX ise burada avantajlı. 8 core CCX için bunu ayarlamak 64 coreye göre çok daha kolay ve çok daha az güç çekiyor.

CCX yapısının diğer bir avantajı da daha kolay geliştirilebilmesi. Blok tasarımda mimaride yapacağınız her değişiklik işlemcinin tüm yapısında sinyali tekrar ele almayı gerektirir. Büyüdükçe zorlaşır. CCX yapısında ise daha küçük bir yapı le uğraşmanız gerekir ve daha kolay olur.

7700k tadında ryzen mi görecektik?hesaplı olacaksa neden olmasın am4 sokete çeşit olur.ne bereketli soketmiş be.

AMD şu anda 4-6-8 core içeren CCX modülleri kullanıyor.

Zen2+ mimari 3xxx serisinde Ryzen R5 serisi 6c*1 CCX, Ryzen R7 serisi 4c*2 CCX, Ryzen R9 serisi ise 12 coreler 4c*3 CCX, 16 coreler 4x*4 CCX kullanıyor. 8c CCX üniteleri Threadripperlerde kullanılıyor. 3xxx serisi Ryzen R3 ise yok.

Zen1 ve Zen2 mimariye sahip 1xxx ve 2xxx serisinde ise 2c, 4c CCX üniteleri vardı. 4 core R3-R5 serisi 2c*2 CCX, 6 core R% serisi 2c*3 CCX, 8 core ve üstü R7-R9-Threadripper ise 4c*n CCX kullanıyordu.

"En yaygın" yonganın X6 olması teknik nedenlerle değil, zira 4c CCX üretmek 6c CCX üretmekten kolay. Ancak 3xxx serisi R3 veya 4 core R5 (örnek R5-2500 vb) yok ve tüm 4c CCX üniteleri 8-12-16 çekirdek R7-R9 işlemcilerde kullanılıyor. Bu işlemciler ise R5 serisine göre biraz daha pahalı ve ev sıradan kullanıcısına "biraz" fazla.

Bu yüzden en çok R5 serisi (3600-3600x) satıyor. Hem ev kullanıcısının her işine fazla fazla yetiyor, hem de fiyatı makul. Ayrıca Ryzen için mimari verimi (tek çekirdek verimi) en yüksek model. Zira tek CCX içeriyor ve çok CCX içeren işlemcilerde yaşanabilen (windows mallığından) farklı CCX içindeki L3-L3 gecikmesini yaşamıyor. Bu yüzden oyuncuların ve ev kullanıcıların en çok tercih ettiği model ve doğal olarak çok üretiliyor.

Tüm tasarım ise 8c CCX üzerine kurulu değil dediğim gibi. 4-6-8 core içeren CCX tipleri var bir işlemci en uygun F/P veren kombinasyonla üretiliyor. Yani 16 core işlemciyi 4c*4 CCX veya 8c*2 CCX ile üretmek mümkün. İlk daha ucuz olabilir ama ikincisi daha hızlıdır. Şimdiye kadar kırpma işlemi yapılmadı. Ama söz konusu R3 için kırpma yerine bozuk çekirdeklerin kapatılması sonucu 3xxx serisinde görmediğimiz 1-2-3-5-7 gibi core içeren CCX elde edilebilir ve değişik varyasyonlu işlemciler üretlebilir.

Mesela 4c CCX üitelerindeki bozuk çekirdekler kapatılarak 2 CCX ile (2+2 veya 1+3) şeklinde 4 core R3 çıkabilir. 6c CCX ünitelerinde birer bozuk core varsa 5+5 coreli 2 CCX ile X10 işlemci çıkarılabilir gibi.

Hatayı belirleyen şey üretim kalitesi ve biraz da şans. Her waferde aynı hata çıkmaz. Birinde az birinde çok çıkabilir.