Yüksek tazeleme hızı ve FPS’in rekabetçi oyunlarda etkisi

Son yıllarda giderek daha fazla insan oyun dünyasının bir parçası haline geliyor. Daha güçlü sistemler daha iyi ekipmanlar derken oyuncuların dikkatinin toplandığı odak noktası FPS ve monitörünün tazeleme hızı oldu.

Hemen her oyuncunun farkedeceği üzere FPS’in artmasıyla ve daha yüksek tazeleme hızına sahip monitöre geçtiğinizde daha akıcı bir deneyim elde ediliyor. Bu oyunu daha keyifli bir şekilde oynamanızı sağladığı gibi aslında oyundaki başarımınızı da doğrudan etkileyen bir unsur.

FPS'in akıcılığa etkisi

Bu durumda etkili faktörleri yakından inceleyelim isterseniz. FPS’in açılımı -Frame per Second(saniyedeki kare sayısı) ekran kartınızın ekranınızda bir saniyede kaç tane kare görüntüleyebildiğini ifade eder. Yani 1 saniyede ne kadar kare varsa bu çizilen karelerin arasındaki süre de o kadar kısalır.

Bu pratikte düşük FPS alınan oyunlarda oyundaki hareketli objelerin atlayarak hareket ettiği izlenimine neden olur. Haliyle daha yüksek FPS’te oynayacağınız bir oyunda karşınızdaki oyuncunun hareketlerini daha sık aralıklarla takip edebileceğiniz için daha hızlı ve doğru aksiyon alabilirsiniz.

Düşük FPS'teki gölgelenmeler

Yüksek FPS’in getirilerinden birisi de karelerin yenilenme hızının artmasına bağlı olarak hareketli nesnelerin etrafında oluşan ‘’ghosting’’ yani gölgelenmenin de azalması.  Bu, akıcılık sağlayarak düşmanınızın hareketlerini algılamanızı kolaylaştıran bir faktör.

Yırtılma

Sisteminizin gereksinimlerini karşılayamadığı bir oyunda çoğumuzun dikkatini çektiği üzere ekranda yırtılmalar meydana gelir. Ard arda gelen karelerin arasındaki farkın açılması göz-beyin ikilisinin önceki çerçeve ekrandan silinirken sonrasındaki karenin onun yerini alırkenki değişim sürecini daha kolay seçebilir hale gelmesinden kaynaklanıyor. Bu değişim süreci yukarıda bahsettiğimiz üzere bir saniyede çizilen çerçeve sayısı arttıkça daha hızlı hale geldiği için yırtılmalar giderek daha az farkedilir hale geliyor. Tabi bir de Hz değerinden yüksek FPS alınırken yaşanan yırtılma var ki oradaki mekanizma daha farklı.

Gelelim ekranınızın tazeleme hızına, 60 Hz’lik monitörde de yüksek FPS’te oyun oynadığınızda oyun daha akıcı hale gelir ve gölgelenmelere ek olarak -tazeleme hızı/FPS uyumsuzluğundan bağımsız olarak- yırtılmalar azalır.

Monitör de gecikiyor

Bununla birlikte monitörünüz de ekran kartından gelen görüntüleri belli aralıklarla ekrana yansıtır. Örneğin yıllardır standart haline gelen 60 Hz tazeleme hızına sahip bir monitörde oyundaki FPS’inizden bağımsız olarak ekran kartınızın gönderdiği görüntü ancak 16.7 ms’de bir yenilenir. Bu gecikme 144 hz bir monitörde 6.94 ms’e inerken 240 Hz tazeleme hızına sahip monitöre geçtiğinizde 4.17 ms gibi oldukça düşük bir seviyeye ulaşırsınız.

Sadece monitör yükseltmesiyle de akıcılıkta artış olur mu?

Dolayısıyla aynı sistemizde sadece monitör güncellemesine gitseniz dahi monitörünüzün ekran kartından gelen kareleri size daha çabuk sunması sayesinde oyunlar aynı FPS’te daha akıcı bir hale gelir. Bu durum oyunda aldığınız FPS’le doğrudan ilişkili elbette.

Monitörünüzün tazeleme hızından düşük bir FPS değerinde oynadığınız senaryoda da gecikmenin düşüşüne bağlı yukarıda saydığımız sorunların azaldığını farkedersiniz ancak oyunlarda Hz değerinin yukarısında kare çizebilen bir bilgisayarda monitör değişikliğiyle yaşayacağınız gelişme daha fazla olacaktır. Bununla birlikte her iki senaryoda da özellikle de rekabetçi oyunlarda rakibinize karşı avantajlı konuma yükseleceğinizin altını çizelim.

Yüksek tazeleme hızına sahip monitör kullanan bir adım önde

Son olarak monitörünüzün ekran kartından gelen görüntüyü belirli aralıklarla size sunduğundan bahsetmiştik. Bu aynı donanım ve ağ gecikmesine sahip iki oyuncunun bulunduğu bir senaryoda monitörlerin diğer faktörleri sabit tutulacak olursa Hz değeri daha yüksek olan monitörde oynayan oyuncunun rakibini, rakibinin kendisini görmesinden önce görmesini sağlayacaktır.  

Zira 60 Hz’de oynayan oyuncu ekran kartından gelen sinyali 16.7 ms sonra alırken diğer tarafta 240 Hz panele sahip kullanıcı 4.17 ms sonra ilk kareyi göreceği için diğer kullanıcı onu ilk gördüğünde Hz avantajına sahip oyuncu birkaç kareyi/hareketi çoktan görmüş olacak ve ona göre tepkisellik açısından önde olacaktır.

Tabi oyunda Hz ve FPS’in dışında monitörünüzün gecikme süresi, monitörün başlı başına ghosting sorunu, sisteminizde kareler çizilirken yaşanan gecikme, sizin giriş çıkış aygıtınız ve onun kablolu/kablosuz olmasının yanı sıra uzun bir liste var.

Sonuç olarak FPS ve tazeleme hızı faktörlerinin en çok öne çıktığı yapımlar rekabetçi oyunlar. Sistem kaynaklarına duyarlı rekabetçi oyunlardan Playerunknown’s Battlegrounds’ta bunlardan birisi. Nvidia bu konuda PUBG'nin geliştiricisi ile sıkı iş ortaklığına giderek oyunun RTX serisi kartlarına optimize olmasını sağlamış. Böylelikle esport turnuvlarındaki elde edilen 240 FPS seviyesi RTX 2080 ve RTX 2080 Ti kartlarıyla evinize gelecek. Bunun için grafik ayarlarında bazı değişikliklere gitmeniz gerekebilir.

Aşağıdaki videodan yukarıda anlattığımız örnekleri daha somut bir şekilde inceleyebilirsiniz.