Çin'in yeni nesil 'yapay güneşi' tamamlandı 'Sınırsız enerjiye doğru'

Tüm insanlığa yetecek kadar sınırsız ve temiz enerji vaadi sunan nükleer füzyon, dünyanın her tarafından bilim insanlarının yaklaşık 60 yıldır üzerinde çalıştığı çok büyük bir hayal. Günümüzde ABD, Çin, Almanya, Fransa ve Güney Kore gibi devletlerin yanı sıra Google gibi özel şirketler dahi nükleer füzyona çok büyük yatırımlar yaparak sınırsız enerji hayalini gerçeğe dönüştürmek için uğraş veriyor.

Bu alandaki çalışmalarda lider ülkelerden olan Çin, yeni nesil deneysel füzyon reaktörü HL-2M'nin geliştirme sürecinde sona gelindiğini açıkladı. Yerel haber ajansı Xinhua'da yer alan ifadelere göre tokamak türü bir reaktör olan HL-2M, önümüzdeki yıl itibarıyla resmen faaliyetlere başlayacak.

HL-2M'nin, Çin'in önceki füzyon reaktörlerine göre çok daha gelişmiş bir manyetik sınırlandırma sistemine sahip olduğu belirtiliyor. Konuyla ilgili konuşan proje lideri Duan Xuru, HL-2M'nin yaklaşık 200 milyon santigrat  derece sıcaklıkta hidrojen plazma bulutu üretebileceğini söyledi. HL-2M'nin bu sıcaklıktaki bir plazmayı ne kadar süre muhafaza edebileceğini hep beraber göreceğiz.

Ayrıca Bkz.Nükleer füzyon sandığımızdan daha mı yakın? İşte MIT'li bilim insanının ilginç tahmini

Çin'in deneysel füzyon reaktörlerinde elde ettiği veriler, dünyanın en büyük füzyon reaktörü projesi olan ITER'ın (Uluslararası Termonükleer Deneysel Reaktör) geliştirme süreci için çok büyük bir öneme sahip. Uluslararası bir araştırma ve mühendislik megaprojesi olan ITER; Avrupa Birliği, Rusya, Amerika Birleşik Devletleri, Çin, Güney Kore, Hindistan ve Japonya ortaklığında geliştiriliyor. 2035 yılında ilk döteryum-trityum füzyon reaksiyonunu gerçekleştirecek olan ITER'ın, nükleer füzyondan verimli bir şekilde enerji elde ederek tarihi bir ilke imza atması bekleniyor.

Nükleer füzyon tarihi değiştirebilir mi?

Füzyon, günümüzdeki klasik nükleer santrallerde gerçekleşen fisyon reaksiyonlarının tam tersi. Yani atomları parçalamak yerine atomları birleştirerek (genellikle iki hidrojen atomu) enerji üretmeye dayanıyor. Yıldızımız Güneş'in de yakıt kaynağı olan bu reaksiyonlar, hem herhangi bir radyoaktif atık oluşturmuyor hem de fisyon reaksiyonlarına göre çok çok daha fazla enerji ortaya çıkarıyor.

Tabi ancak Güneş ve Güneş gibi diğer yıldızların çekirdeklerinde ekstrem şartlar altında gerçekleşebilen bu reaksiyonları Yeryüzü'nde ortaya çıkarmak ve muhafaza etmek tahmin edebileceğiniz üzere pek de kolay bir iş değil. Zira füzyonun Yeryüzü'nde gerçekleşmesi için yaklaşık 100 milyon santigrat derece sıcaklığa ihtiyaç duyulurken aynı füzyon reaksiyonları Güneş'in çekirdeğinde 14.6 milyon santigrat derece sıcaklıkta ortaya çıkabiliyor(yüksek basınç sayesinde).

Bilim insanları, 100 milyon santigrat derece sıcaklığında stabil bir şekilde füzyon reaksiyonları gerçekleştirebilecek bir reaktör üretmek için henüz yeterli teknolojiye sahip olmadığımızı söylüyor. Bir füzyon reaksiyonunu gerçekleştirmek ve ortaya çıkan plazmadan verimli bir şekilde enerji elde etmek o kadar zor ki günümüzde kullanılan füzyon reaktörleri bırakın sınırsız enerjiyi, çalışmak için harcadıkları enerjiyi bile karşılayamıyor.

Bilim insanlarının "Mars'a insan göndermekten bile daha zor" şeklinde tanımladığı nükleer füzyon, şu an için bir hayal olarak kalmaya devam edecek. Ancak Çin'deki HL-2M, Almanya'daki Wendelstein 7-x ve nihai olarak Fransa'daki ITER gibi reaktörlerde yapılan çalışmalar her geçen gün bizleri bu hayale bir adım daha yaklaştırıyor. Bakalım Yeryüzü'nde yapay bir yıldızın üretildiği günleri görebilecek miyiz.