ISS astronotları, tarihin en zorlu uzay yürüyüşlerinden birisine start verdi

Uluslararası Uzay İstasyonu'nda (ISS) görev yapan iki astronot, tarihin en zorlu uzay yürüyüşü misyonlarından birisine resmen start verdi. NASA'dan Drew Morgan, İtalyalı astronot Luca Parmitano ile birlikte bugün tam 6 saat 39 dakikalık uzun bir uzay yürüşüyüne çıktı. Astronot ikilisinin uzay boşluğundaki hedefiyse bir kozmik ışın dedektörüydü.

Morgan-Parmitano ikilisi Uluslararası Uzay İstasyonu'na monte edilmiş bir parçaçık fiziği deney modülü olan Alfa Manyetik Spektrometresi'ni (Alpha Magnetic Spectrometer) tamir etmeye çalışıyor.  500'den fazla bilim insanı ve 16 farklı ülkenin katkısıyla geliştirilen AMS, tam 2 milyar dolarlık bütçeyle hazırlanmış ve 2011 yılında ISS'e fırlatılmıştı. Müthiş bir uluslararası bilim projesi olan AMS, kozmik ışınları analiz ederek antimadde ve karanlık maddeye dair deliller tespit etmeye çalışıyor.

Alfa Manyetik Spektrometresi'nin tahmin edilen görev süresi 10-18 yıl arasındaydı. Ancak dedektör görev yapmaya başladıktan sadece üç yıl sonra soğutma sıvısı pompalarında bazı problemlerle karşılaşmaya başladı. Bilim insanları tarafından 2017'de yapılan bir açıklamada, soğutma pompalarından yalnızca birisinin tam olarak işlev halde olduğu belirtilmişti. Bir süredir tam verimle çalışamayan cihazı şimdi NASA ve Avrupa Uzay Ajansı'ndan astronotlar tamir edecek. Astronotların soğutma sistemini tamamıyla yenileyeceği ve böylece AMS'in görev süresinin de uzayacağı söyleniyor.

Drew Morgan ve Luca Parmitano'nun AMS'i tamir etmek için toplam dört farklı uzay yürüyüşüne çıkması bekleniyor. Görevin ilk ayağı bugün başarıyla tamamlandı. Morgan-Parmitano ikilisi, 6,5 saatlik uzay yürüyüşü sırasında AMS'nin üzerindeki iki koruyucu kalkanı kaldırarak cihazın iç kısmına erişim sağladı. Bir sonraki uzay yürüşüyü ise önümüzdeki hafta gerçekleşecek. Tamir sürecinin bir ay içerisinde tamamlanması bekleniyor.

Konuyla ilgili bazı açıklamalar yapan NASA, Morgan-Parmitano ikilisinin 1993 yılından bu yana en zorlu uzay yürüşüyü misyonuna başladıklarını söyledi. 1993 yılında NASA'lı astronotlar Hubble Uzay Teleskobu'nu uzayda tamir ederek çok önemli bir işe imza atmıştı. Hubble, 1990 yılında fırlatılmış olmasına rağmen yaşanan bazı teknik aksaklıklar nedeniyle ancak 1993 yılında, yani NASA'nın tamir görevinden sonra tam olarak faaliyete geçebilmişti.

AMS'in tamir süreciyle ilgili konuşan Luca Parmitano,"Bu müthiş görevi bir açık kalp ameliyatı gibi değerlendirebiliriz. Görevde bizleri zorlayan birden fazla etken var. Elbette erişim problemi...AMS, Uzay İstasyonu'nda çok uzak bir kısımda, tutunacak herhangi bir yerin olmadığı bir bölgede bulunuyor. Bunun nedeniyse cihazın bir uzay yürüşüyü sırasında tamir edilecek şekilde dizayn edilmemiş olması." ifadelerini kullandı. NASA, bu tarz potansiyel arızaları öngörerek Hubble teleskobunu uzayda tamir edilebilecek şekilde tasarlamıştı. AMS'in bu şekilde tasarlanmamış olması nedeniyle görevin biraz daha zorlayıcı olabileceği belirtilmiş.

Dev bir spektrometre olan AMS, tam 5 metre genişliğe, 4 metre uzunluğa ve 3 metre derinliğe sahip. AMS'nin, yeni soğutma sistemiyle birlikte Uluslararası Uzay İstasyonu'nun görev süresinin sonuna kadar (2024 yılı) tam verimle faaliyet gösterebileceği söyleniyor.