NASA, Mars depremlerinin ses kayıtlarını yayınladı

NASA'nın geçtiğimiz yıl Mars'ın yüzeyine indirdiği InSight uzay aracı, Kızıl Gezegen'deki araştırmalarına hız kesmeden devam ediyor. Bugün InSight misyonuyla ilgili bir güncelleme yazısı yayınlayan NASA, uzay aracının bugüne kadar Mars'ta 100'ün üzerinde 'titreşim' kaydettiğini duyurdu.



Uzay ajansı, kaydedilen titreşimlerin en az 21'inin Mars depremlerine ait olduğunu söylüyor. Geriye kalanların da yine deprem kayıtları olma ihtimali var ancak NASA araştırmacıları bunları henüz tam olarak onaylayamamış. İlerleyen çalışmalarla diğer titreşimlerin kaynakları da belli olacak.



NASA ayrıca InSight tarafından kaydedilen depremlerin ses kayıtlarını da paylaştı. Aşağıda 22 Mayıs 2019 (Sol 173) ve 25 Temmuz 2019 (Sol 235) tarihlerinde kaydedilen iki farklı depreme ait ses kayıtları var. Sol 173 depreminin yaklaşık 3,7 boyutunda; Sol 235'in ise 3,3 boyutunda bir güce sahip olduğu belirtiliyor.



Orijinal titreşim kayıtları insan kulağının duyamayacağı çok düşük frekanslara sahip. Dolayısıyla NASA kayıtları hızlandırıp üzerinde bazı işlemler uygulayarak titreşimleri bizim duyabileceğimiz duruma getirmiş. Uzay ajansı ses kayıtlarının kulaklıkla dinlenmesini öneriyor.










InSight bu tarz titreşimleri üzerindeki ultra hassas sismometresini (SEIS) kullanarak kaydediyor. Fransa uzay ajansı (CNES) tarafından geliştirilen SEIS, bugüne kadar bir uzay görevinde kullanılan en gelişmiş sismometre. SEIS, inanılmaz hassaslığı sayesinde depremler haricinde Mars rüzgarları gibi ilginç şeylerin de sesini kaydedebiliyor.



Aşağıdaki videoda da rüzgar esintileri ve uzay aracının mekanik sesleri gibi kayıtlar var. Yine kulaklıkla dinlenmesi öneriliyor.






Mars depremleri yapı olarak Ay depremlerine benziyor. Dünya'dan farklı olarak Mars ve Ay'da tektonik plaka eksikliği var. Bu nedenle Mars'taki depremler yerkabuğundaki çatlaklar ve fay hatları gibi sebepler nedeniyle oluşuyor. Ancak Mars, günümüzde tektonik anlamda oldukça sakin bir yapıya sahip. NASA bu nedenle InSight görevinde tamamıyla özel olarak tasarlanmış ultrahassas bir sismometre kullandı. Uzay ajansının 1970'li yıllarda Viking görevleriyle Mars'a gönderdiği sismometreler deprem tespit etme konusunda yetersiz kalmıştı.



NASA'nın 850 milyon dolarlık maliyetle hazırladığı InSight, Mayıs 2018'de uzaya fırlatılmıştı. Uzay aracı yaklaşık altı aylık yolculuğun ardından 26 Kasım'da Kızıl Gezegen'in yüzeyine başarılı bir şekilde iniş yaptı. NASA, InSight misyonuyla birlikte Kızıl Gezegen'in jeolojik evrimini en iyi şekilde anlamak istiyor.