CRISPR yöntemi transpozonlar ile geliştiriliyor

CRISPR teknolojisi ile DNA düzenlenebiliyor, çeşitli genler
tabiri caizse ''kesip-yapıştırma'' işlemi ile değiştirilebiliyor lakin
şu ana kadarki çalışmalarda görüldüğü kadarıyla bu ''yapıştırma'' yani gen
ekleme işlemi ''kesme'' işlemine göre oldukça başarısız durumda. Ne
yazık ki gen ekleme işlemindeki başarı oranı %1 gibi çok düşük bir oranda
seyrediyor.

Harvard, MIT, ve the National Institutes of Health
kurumlarından bir grup araştırmacı bu hızı artırmak amacıyla deneysel çalışmalar
yapmaya başladı. ''Sıçrayıcı genler'' adı verilen ve ilgili genomlara
kendilerini hızlı bir şekilde kopyalayabilen genler üzerinde çalışan
ekip eğer bu sıçrayıcı gen transpozonlarını geliştirebilirse uygulamanın
başarısının da artacağını düşünüyor.

Sıçrayıcı
genler yani transpozonlar

 

Transpozonlar, tek bir hücrenin içerisinde bulunan ve sıklıkla
bulundukları yerden koparak farklı bölgelere "sıçrayan"
gen parçaları olarak tanımlanıyor. Transpozonal sıçramalar, transpozonal
bölgelerin önce kendilerini kopyalayıp, sonra bu kopyaların sıçraması şeklinde
olabileceği gibi bulundukları yerden koparak yeni bir yere yerleşmeleri
şeklinde de olabiliyor.



Yukarıdaki görselde de görüleceği üzere sarı-turuncu-sarı renklerle
gösterilen transpozonal element, kendisini kopyalayarak karşı tarafa sıçramış
ve normalde birleşik olan mor gen diziliminin ortasına yapışmış durumda
bulunuyor.

Tn7
kod adlı transpozon hedeflenen genoma başarı ile nakledildi

 

Araştırmacılar çalışmalarına Tn7 adlı bir transpozonu; CRISPR Cas12 adlı bir
çeşit enzim ile birleştirdi ve yeni yapıyı bakteri genomunun belirli
kısımlarına ekleyerek başladı. Transpozon aktarım yapılması amaçlanan bölgeye
geldiğinde; Tn7 geni delesyona uğramadan genomun içine girdi ve gen başarı ile
aktarıldı.



Yeni yöntemin başarı oranı ise %80 olarak belirtildi yani yeni yöntem
geleneksel CRISPR yöntemine göre 80 kat daha başarılı bir şekilde
uygulanabiliyor.



Gelecekte ''sıçrayıcı genler'' olarak adlandırılan genler ile insan
genomundaki hatalı genlerin düzeltilmesi için kullanılabilir lakin yeni
yöntemin bakteriler dışındaki organizmalarda işe yarayıp yaramayacağı kesin
değil; bu sebeple daha fazla araştırma ve çalışma yapılması gerekiyor



Ayrıca Bkz.Yüksek çözünürlüğe sahip kara delik simülasyonu üretildi



Yeni araştırma Science dergisinde de yayımlandı.