Arılar üzerinde yapılan araştırma, iş birliğinin evrimine ışık tutuyor

 

Jyväskylä Üniversitesi'nde yürütülen bir çalışma, çam yaprak arısı gruplarında iş birliği ve bireysel davranış sıklıklarının çevre koşullarıyla bağlantısını ortaya çıkardı.

 

Çam yaprak arısı larvaları gruplar halinde yaşıyor ve avcılara karşı ortak bir savunma oluşturuyorlar. Tehdit durumunda larvalar bir araya geliyor ve avcıyı uzaklaştıran bir sıvı salgılıyorlar. Çalışma, bu savunma mekanizmasının bedelinin larvalar için ağır olduğunu ortaya koydu. Çok sayıda ortak savunma girişimine katılan bireylerin ölüm oranının arttığı ve devam eden saldırılara karşı koyma yeteneğinin düştüğü gözlendi.

 

Ayrıca Bkz.Bilim, Darwin'in güve kuramını da doğruladı 

 

Makale yazarı Carita Lindstedt'e göre bu araştırma, evrimsel biyolojinin temel sorularından birine ışık tutuyor: organizmalar kendi türündeki bireylerle ne zaman ve nasıl ortak çalışırlar ya da kişisel çıkarlarını gözetirler?

Çalışma, çam yaprak arısı larvalarının beslenme kalitesinin ve savunmaya katılım sıklıklarının, bireylerin gelişimine etkisini de gösteriyor. Düzenli olarak belli kalitede beslenen larvalar daha yavaş büyüyor ve hastalıklara karşı daha savunmasız kalıyor. Ayrıca farklı şekilde beslenen larvalar, ortak savunmalara daha az katılma eğiliminde oluyor.

 

Erkek larvalar arasında ortak savunmalara daha az katılanlar, daha çok katılanlardan hızlı büyüyor. Erkek larvaların savunmaya katılmamaktan sağladığı bireysel fayda, dişilerden daha fazla.

 

Çam yaprak arıları, iş birliğinin evrimini çalışmak için uygun bir tür. Dünya genelinde çam ormanlarına büyük zararlar verebilen tür, ülkemizde Akdeniz, Ege, Marmara ve Karadeniz bölgelerindeki çam ormanlarında yaşıyor.

 

"Çam yaprak arılarının yaşantısını daha iyi anladığımızda, hangi ortamlara uyum sağlayıp hangilerine sağlamadıklarını daha iyi tahmin edebiliriz. Bununla birlikte bu haşare topluluklarına, hangi koşulların hızlı gelişme imkanı sağladığını görebiliriz. Böylece canlıların ani çevresel değişimlere ne hızda uyum sağladıklarını öğrenmiş oluruz." diyor Lindstedt.