ODTÜ'de çalışıp Türkçe öğrenen ünlü matematikçi, 'Matematiğin Nobelini' kazandı

Kanadalı matematikçi Robert Langlands, matematiğin Nobel'i olarak tabir edilen Abel Ödülü'nün bu seneki kazananı oldu. Cebir, sayılar teorisi ve harmonik analiz gibi matematiğin farklı dalları arasında şaşırtıcı bağlantılar keşfedip 'Matematiğin Büyük Birleştirici Teorisi'ni ortaya atan Langlands, bu çalışmasıyla Abel Ödülü'nü kazanırken tam 6 milyon Norveç kronunun da (766 bin dolar) sahibi oldu.



Dünyanın en önemli matematikçileri arasında gösterilen 81 yaşındaki Robert Langlands, şimdilerde "Langlands Programı" olarak bilinen bu teoremini ilk kez 1967 yılında, henüz sadece 30 yaşındayken ortaya atmış. Teoremin 17 sayfadan oluşan ilk halini ünlü matematikçi Andre Weil'a mektup şeklinde gönderen Langlands, o zamanlar gönderdiği bu mektubun modern matematikte nasıl büyük bir yere sahip olacağı hakkında en ufak bir fikre bile sahip değilmiş.



Langlands'ın gönderdiği 17 sayfalık bu mektup Weil'ın da beğenisini kazandıktan sonra yavaş yavaş dünyanın her tarafından matematikçilerin eline ulaşmış ve bugün Langlands Programı olarak bilinen modern matematiğin belki de en büyük projesinin temellerini oluşturmuş.

ODTÜ'de görev yapmış, Türkçe öğrenmişti

Matematiğin en prestijli ödülü Abel'in sahibi olan Robert Langlands, 1967-1968 yılları arasında Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nde de görev yapmıştı. Langlands, Türkiye'de bulunduğu süre boyunca hem bilimsel araştırmalarına devam etmiş hem de yabancı dillere olan merakı sebebiyle Türkçe öğrenmeye başlamıştı. Amerika'ya geri döndükten sonra da Türkçesini geliştirmeye devam eden ünlü matematikçi, daha sonra zaman zaman ülkemizde bazı üniversitelere konuk olmuş ve tamamıyla Türkçe olarak dersler vermişti.



Ayrıca Edward Frenkel'in 2015'te yayınlanan "Aşk ve Matematik" isimli kitabında da Türk okurlara özel olarak Langlands'in Türkçe olarak kaleme aldığı bir mektup bulunuyor. Mektuba ulaşmak için buraya tıklayabilirsiniz.