DNA'dan yapılan ve molekülleri taşıyabilen ''DNA nanorobotu'' geliştirildi

Evde, bulaşıkları mutfağa taşıyan, kirli çamaşırları çamaşır makinesine götüren ve her anlamda evin düzenini sağlama noktasında ev sahibine yardım eden bir robot henüz geliştirilmiş değil ancak Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'ndeki araştırmacılar benzer bir robotu nano ölçülerde çalışmak üzere geliştirmeyi başardı. Araştırmacılar bir DNA zincirinden oluşturdukları robot molekülleri sıralayıp onları düzene sokabiliyor. Herhangi bir mekanik unsur taşımadığı için ''robot'' kavramına pek uymayan bu nanorobot tamamen bir makine gibi davranıyor.

 

Yürümek için bir bacak ve iki ayağa sahip olan nanorobot, molekülleri kavrayıp hareket ettirmek için de bir kol ve bir ele sahip. Tabi tüm bu bileşenler bir DNA zincirinde yer alan birkaç nükleotitten yapılmış durumda. Çalışmanın önde gelen isimlerinden Yardımcı Doçent Doktor Lulu Qian'ın ''Neden nanorobot?'' sorusuna verdiği cevap ise son derece anlamlı. Elektromekanik robotların Mars gibi uzaktaki yerlere gönderildiği gibi moleküler robotların da kan dolaşımı gibi insanların gidemeyeceği en küçük yerlerde görev yapacağını vurgulayan Qian, ''Hedefimiz hücre içinde kargo taşımak gibi karmaşık bir görevi yerine getirebilecek moleküler robot tasarlamaktı.'' diyor.

 

Ayrıca Bkz.Alzheimerı 10 yıl önceden tespit eden yapay zeka 

Science dergisinde paylaşılan araştırmaya göre oluşturulan nanorobotu test eden ekip, moleküler bir yüzeyde iki farklı molekülü sarı ve pembe olmak üzere iki farklı renge boyayarak birbirine yakın olacak şekilde konumlandırırken 3 pembe ve 3 sarı molekülü dağınık bir şekilde moleküler yüzeye bıraktı. Robot dağınık olan bu 6 molekülü, 24 saat içinde rengine uygun olarak doğru yerlere taşımayı başardı. Araştırmacılara göre daha fazla nanorobotun eklenmesiyle bu süre kısaltılabilir. Dahası nanorobota daha fazla kol ve el eklenmesiyle taşınan molekül sayısı da artırılabilir.

 

Robotun oluşturulmasında ise DNA'nın temel ilkelerinden faydalanıldı. Her bir DNA zincirinde A,G,T,C olarak kısaltılan dört farklı nükleotit bulunur ve bu nükleotitlerin DNA sarmalı kurulurken eşleşecekleri nükleotitler önceden bellidir. A ile T ve G ile C eşleşir(böylece örneğin CGATT zincirinin karşısına GCTAA zinciri gelir). Bu ilkelere göre araştırmacılar bir zincirde yer alan doğru nükleotitleri bildikleri takdirde zincirin karşısına gelecek olan zinciri de öngörebilir. Bu sayede zincirlerin uzunluğu, zincirlenme veya zincirin çözülmesi işlemlerinin ne kadar süreceği ve ne kadar enerji gerektireceğini öğrenebilen araştırmacılar bu veriler doğrultusunda DNA robotunun ayağı ve bacağını arzu edilen bir adım boyutu için tasarlayabilir.

 

 

Lulu Qian geliştirdikleri DNA robotlarının şu an için herhangi bir özel amaca hizmet etmediğini kaydederken laboratuvarda DNA robotlarının geliştirilmesini sağlayan mühendislik ilkelerini keşfetmeye çalıştıklarını açıkladı. Yine de Qian'a göre bu robotların kullanılabileceği pek çok nokta var. Qian DNA robotlarının kan dolaşımında ilaç dağıtımı yapmak veya hücre içlerindeki atık maddeleri sınıflandırıp onların hücreden uzaklaştırılmasını sağlamak gibi amaçlarla kullanılabileceğini düşünüyor.