İstanbul'un 4 katı büyüklüğünde buzdağı koptu: Deniz seviyesi yükselebilir

Antarktika’daki Larsen C buz sahanlığında bulunan derin çatlak yıllardır bilim insanları tarafından kaygıyla izleniyordu. 1995 yılında Larsen A buz sahanlığında gerçekleşen çöküş ve 2005 yılında Larsen B sahanlığında yaşanan büyük kopuşun bir benzerinin yaşanmaması umut edilirken çarşamba günü korkulan oldu. Larsen C’deki çatlak dev bir buz dağını anakaradan ayıracak şekilde parçalanırken yaklaşık olarak İstanbul’un 4 katı büyüklüğünde(6000 kilometrekare) yüzölçümüne sahip olan dev bir buzdağı oluştu.

 

Dünyanın en büyük dördüncü buz sahanlığı olan Larsen C, buz sahanlığının yüzde 12’sini oluşturan ve bir trilyon ton ağırlığında olan dev buzdağının ayrılmasıyla birlikte 5. büyük buz sahanlığı haline gelirken uzmanlar yeni buzdağının hareketlerinden endişe duyuyor. Kitlesel olarak haritaların yeniden çizilmesini gerektirecek kadar büyük olan buzdağının güneye yani daha sıcak sulara doğru ilerlemesi, erimeye başlaması veya gemilerin güzergahlarına giderek tehlike yaratması şu an için öngörülen tehlikelerden sadece birkaçı.

NASA Tahminde Bulundu 

Dev buzdağını kopma anından çok kısa bir süre sonra takibe alan NASA, MODIS isimli uydusuyla buzdağını takip ederken önceki kopmaları da göz önünde bulunduran bir tahminde bulundu. Larsen buz sahanlığından kopan bir önceki buzdağının izlediği yolu belirten NASA’ya göre kopan buzdağı Güney Atlas Okyanusu’nda kuzeydoğuya doğru gitmeden önce Antarktika Yarımadası kıyıları boyunca kuzeye doğru sürüklenecek ve bölgedeki gemiler için tehdit oluşturmayacak. Sürüklenen buzdağı uydular aracılığı ile yakından takip edilecek.

Tabi NASA’nın bu tahmini bir önceki buzdağının hareketlerine göre şekillenmiş. Uzmanların ortak görüşü ise kopan buzdağı bugüne kadar kaydedilen en büyük buzdağlarından biri ve ne yönde ilerleyeceğinin tahmin edilmesi oldukça zor. Yıllardır buz sahanlığını inceleyen Swansea Üniversitesi’nden Profesör Adrian Luckman’a göre buz dağı tek parça olarak kalabilir ancak büyük ihtimallere küçük parçalara ayrılacak. Parçalardan bir kısmı on yıllarca aynı bölgede konumu korurken bir kısmı ise sıcak sulara doğru ilerleyecek ve Güney Amerika’yı ziyaret eden gemilere tehdit oluşturacak.

Türkiye'yi de Etkileyebilir 

A68 ismiyle anılacak olan buzdağının kopması henüz suda yüzdüğü için deniz seviyesinde herhangi bir yükselmeye neden olmuş değil ancak A68 küçük parçalara ayrılırsa bu küçük parçaların hareketleri deniz seviyesinde değişikliklere neden olabilir. Almanya’nın önde gelen yayın organlarından Bild’in haberine göre ise her ne kadar şu an için beklenmeyen bir senaryo olsa da tüm buzulların tamamen erimesi deniz seviyesinin 65 metre yükselmesine neden olacak. Bu yükselmeden en çok etkilenen şehirler ise Stockholm, Amsterdan ve Berlin olacak. Bild bu ihtimalin gerçekleşmesi halinde İstanbul'un ve Türkiye’deki kıyı bölgelerinin de yükselmeden etkileneceğini tahmin ediyor.

Kutup araştırmacısı Robert Swan ise Larsen C ile doğanın insanlığa hızla yaklaşmakta olan bir felaket için son dakika çağrısında bulunduğunu düşünüyor. 2100 yılına kadar dünya genelinde deniz seviyesinin 1 ile 1.5 metre arasında yükseleceği öngörülürken Swan’a göre A68 bu tahminlerin ötesinde bir yükselmeye neden olacak.