ATi'den R600 (Radeon X2900XTX ve XT) hakkında resmi bilgiler

AMD (ATi)'nin üzerine uzun süredir haberler çıkan ve spekülasyonlar yapılan yeni nesil DirectX 10 destekli grafik işlemcisi R600'ün üzerindeki çalışmaların son noktaya geldiği şu günlerde, üretici tarafında resmi bilgiler de gelmeye başladı. Bu bilgilerin bir bölümünü forumlarımızda gün yüzüne çıktıkları anda yazmıştık. Dailytech sitesi ise ATi'nin onayladığı resmiyet kazanmış R600 detaylarını bir başlık altında derlemiş gelin şimdi birlikte R600'ün ATi onaylı teknik özelliklerine birlikte bakalım.

Daha öncede belirttiğimiz gibi, ATi'nin yeni amiral gemisi R600 tam bir transistör arsızı diyebiliriz. Güncel birçok işlemciden daha fazla transistöre sahip olan ATi R600'ün üzerinde 700 milyon transistör bulunuyor. Karşılaştırma yapmak gerekirse, R600'ün en azından şu an için en büyük rakibi olması muhtemel Nvidia'nın G80 grafik işlemcisi üzerinde 675 milyon civarı transistör bulunuyor. ATi'nin kendi içindeki transistör gelişimine baktığımızda ise firmanın daha önceki bayrak taşıyı grafik işlemcilerinden R580 üzerinde 384 milyon, R520'de ise 320 milyon transistör bulunuyordu. 512-bit bellek veri yoluna sahip olan R600, bu özelliği ile rakip G80'nin 384-bit'lik veri yoluna karşı en azından kağıt üzerinde iddialı. Kağıt üzerinde iddialı diyoruz çünkü rakamlar ne kadar büyük ve iddialı olsa bile, örneğin yüksek veri yolu nitelik bir mimari ile birleşmedikten sonra açıkçası beklenilen sonuçları da veremeyebilir. ATi'nin bu konuda yaptığı çalışmaları gerçekten sır gibi saklaması performansa yönelik birçok bilginin spekülasyondan öteye gidememesine neden oluyor. Ayrıca, R600 aynı bir önceki Radeon X1950 serisinden olduğu gibi kendi içinde GDDR4 ve GDDR3 kullanan modellere sahip olacak. Açıkçası geçen yılın son döneminde ATi'nin R600'ün tepe modellirinin tamamında GDDR4 bellek kullanacağınıa dair bilgiler de gelmişti fakat özellikle bellek üreticisi Samsung'un üretim kapasitesine yönelik beklediği rakamları tutturamamasından ve hala GDDR4 belleklerin üretim maliyetlerinin beklenilenin üzerinde olması gibi sebeplerden dolayı ATi'nin böyle bir yola gittiği hatta Nvidia'nın da G80'de GDDR4 bellek kullanmamasında bu sebeplerin etkili olduğu söyleniyor. Zira aynı ATi'nin R580 grafik işlemcisinde olduğu gibi Nvidia G80'nin mimarisininde GDDR4 bellek kullanımına yatkın olduğu biliniyor.

15-21 Mart arasında Hannover Almanya'da yapılacak dünyanın en büyük bilişim organizasyonlarından biri olan Cebit fuarında sahneye çıkacak olan ve takip eden süreçte satışına başlanacak R600'ün Cebit fuarından daha önce 11-13 Mart tarihleri arasında Hollanda'da 45 ülkeden gelen basın mensuplarına yönelik yapılacak toplantıda gün yüzüne çıkması ve kullanılan yeni mimarinin tanıtılması bekleniyor. ATi R600'ün güç vereceği modellerin daha önce X2800 serisi olarak piyasaya çıkacağı tahmin edilirken son gelen resmi bilgilere göre, R600 serisi yeni modeller Radeon X2900 serisi olarak piyasaya çıkacaklar. Ayrıca R600'ün tepe modeli olacak X2900XTX'e ait belirginleşen bilgileri yine daha önce sizler ile paylaşmıştık. ATi tarafından da doğrulanan bu bilgilere göre, R600 tepe modeli X2900XTX'in iki farklı modeli olacak ki bunlar, perakende olarak satılacak "retai"l versiyonu ve "OEM" versiyonu.Bildiğiniz gibi iki modeli birbirinden ayıran temel farklılıklar, boyları ve kullanacakları soğutma üniteleri olacak ki boy farkını da kullanılan soğutma sisteminden kaynaklancağı biliniyor. Retail versiyonun boyunun 9,5 inç yani 24cm uzunluğunda olacak ve anakart üzerinde çift slot kaplayacak. Kart üzerinde "Vapor Chambers" adı verilen üst seviye işlemcilerde de kullanılan özel bir soğutma, OEM versiyonda ise daha yalın ve sessiz bir soğutma kullanılacak ki zaten ATi'nin R600'ünün Nvidia G80'e göre piyasaya çıkış konusunda geç kalmasının en önemli sebeplerinden biri olarak ta firmanın ciddi şekilde alternatif soğutma senaryoları üzerinde çalışması ve olabilecek en verimli ve ideal soğutma ünitesini kullanmak istemesi olduğu biliniyordu. ATi Radeon X2900XTX'in OEM versiyonu ise daha şimdiden boyu ile efsaneler arasına girmeyi başardı. Zira kart 12-inç yani 31,5 cm'lik boyu ile piyasada satılan birçok kasa ile uyumsuz olacağının sinyallerini şimdiden veriyor. Gerçi bu kartı almak isteyen ve uygun kasaya sahip olamayan kullanıcıların ekstra bir kasa alacak maddi potansiyele sahip olmaları düşünülebilir ama bu durum açıkçası Nvidia'nın çözümleri de dikkate alındığında ATi'ye eksi değer olarak ta geri dönebilir.

ATi Radeon X2900XTX'in üzerinde 512-bit bellek veri yolu ile birlikte 1GB GDDR4 bellek gelecek ki sadece bu iki donanımsal özellik bile birçok kullanıcının ağzını şimdiden sulandırmaya başladı. Bilindiği gibi referans tasarım Radeon X2900XTX'in üzerinde Samsung üretimi GDDR4 bellekler kullanılmakta. AMD (ATi) ilk etapta R600 tabanlı iki kartı piyasaya sürecek bunlar, Radeon X2900XTX ve Radeon X2900XT modelleri olacak ayrıca ilerleyen zaman ile birlikte firmanın X2900XL gibi bir modeli piyasaya sürmesi de planlar arasında yer alıyor. X2900XTX'in aksine X2900XT modeli GDDR3 bellekler ile gelecek ve X2900XTX'e göre doğal olarak daha düşük saat hızlarına sahip olacak. Ayrıca referans tarasımlar açısından X2900XT modeli heatpipe (ısı boruları) kullanan ilk Radeon modeli olarak dikkatleri çekiyor.

Yine birçoğunuzun bildiği gibi bir süre öncesine kadar sürücüler konusunda Nvidia'ya göre daha başarısız olduğu hatta daha iyi kartlar üretmesine rağmen sahip olduğu donanımsal gücü sürücüler ile heba ettiği söylenen ATi, özellikle birkaç aydır sürücüler konusunda da atağa geçtiği dikkatli gözlerden kaçmamıştır. Nvidia'nın G80 tabanlı GeForce 8 kartlarına yönelik hala ciddi şekilde yaşadığı Windows Vista uyumlu sürücüler konusunda ki sıkıntıların ATi tarafında açıkçası pek yaşanmayacağı ifade ediliyor. Hatırlarsanız sene başında Level505 sitesininde gerçek olduğunu iddia ettiği fakat tartışmaları hala devam eden R600 testlerinde kullandığı kartları ATi'nin Vista uyumlu sürücüler konusunda gerekli yeterlilik çalışmalarının yapılması için Microsoft'a yolladığı ilk örnek kartlardan biri olduğu ifade edilmişti ki o zamanlardan ATi'nin Windows Vista uyumlu sürücüler konusunda ciddi mesafe kat ettiğine dair de söylentiler çıkmaya başlamıştı. Ek olarak belirtelim, ATi Radeon X2900XT modeli için hedef aldığı sürücü Catalyst 8.36 olacak ve X2900XTX için WHQL destekli sürücülerin ise Mart içinde hazır olması bekleniyor.

Kartın açıklanan diğer önemli özelliklerine baktığımızda, doğal olarka R600 serisi Crossfire desteğine de sahip olacak. X2900 serisinde dahili Crossfire köprüsü kullanılacak. Yakın zamanda X1900 serisinin güncel modellerinde kullanılmaya başlanan doğal Crossfire desteği ve dahili köprü ile ATi ilk Crossfire sistemlerinde kullanılan dıştan kablo bağlanstısını kaldırarak Nvidia'nın SLI teknolosine benzer CF yapısını devrye sokmuştu. Ayrıca Radeon X2900 serinde Crossfire sistem kurmak için herhangi bir master kart kullanmaya da gerek yok. Üst seviye iki kart alınarak rahatlıkla Crossfire sistem kullanılabilecek. Ayrıca tüm Radeon X2900 modelleri tek kablo üzerinde yüksek kalitede ses ve görüntü iletimi sağlayan ve geleceğin bağlantı arabirimi olarak görülen HDMI'a doğal destek verecekler. Gelelim en önemli konulardan birine, güç konnektörlerine. Daha önce haberlerini forumlarımızda da verdiğimiz gibi Radeon X2900 üzerinde bir adet 6-pin ve bir adet te 8-pin'lik (2x4) VGA güç konnektörleri olacak. Kartın sahip olduğu güç konnektörleri bazı güç kaynakları için ciddi sorun teşkil edebilecek gibi görünüyor ama konnektörlerin 6-pin'lik güç kablolarına yöneli geri uyumluluğa sahip olacakları ifade ediliyor.

ATi R600'ün güç vereceği kartların planlanan tarihlerde hazır olacağını ve firmanın tüm partnelerinin Cebit fuarında Radeon X2900 serisi kartlarını sergilecekleri bildiriliyor. Fakar Cebit fuarında aynı Nvidia'nın GeForce 8 lansmanında olduğ gibi üreticiler ilk etapta referans tasarıma sahip Radeon X2900 modellerini sergileceyeckler fakat zaman ile birlikte özelleştirilmiş modellerde gün yüzüne çıkmaya başlayacaktır. Son olarak şunu da belirtelim, ATi'nin R600'ünün bu kadar geç kalmasının arkasında ki sebeplere baktığımızda, GDDR4 ve GDDR3 belleklerin kullanımınının yanı sıra alternatif soğutma ve kart tasarımıları üzerinde çalışmalar, revize edilen silikonlar ve birçok yerde belirtilmese bile geçtiğimiz aylarda tamamlanan satın alma süreci ile birlikte AMD çatısı altına giren ATi'nin yaşadığı yeninden yapılanma süreci, R600'ün bugünlere kadar kalmasında ki en önemli sebepler arasında gösterilebilir. Şimdi ise ATi R600 tabanlı Radeon X2900 serisi artık hiç olmadığı kadar yakın bunu firmanın kartlar hakkında konuşmaya başlamasında da anlayabiliyoruz, bakalım R600 beklentileri karşılayabilecek mi, hep birlikte göreceğiz.

Not: ATi tarafında kartların saat hızları hakkında yapılmış herhangi bir açıklama yada doğrulama şu an için bulunmuyor. Fakat kartların kesinleşmiş saat hızlarının bu ayın sonuna doğru netleşmesi bekleniyor.