İnternet devleri sahte haber yayınlayanlara savaş açtı

 

İnternet ve sosyal medyanın çok geniş kitlelere ulaştığı ve çok etkili hale geldiğinin hepimiz farkındayız. Artık çoğu kişi en önemli konularda bile internetten bilgi alıyor. Örneğin geçtiğimiz günlerde (8 Kasım'da) ABD'de gerçekleşen başkanlık seçimlerinde sosyal medya kullanımı rekor sayılara ulaştı ve uzmanlar sosyal medyanın seçim sonuçlarını önemli ölçüde etkilediğini savunuyor.

 

 

İnternet kullanımı bilgi ve haberleri yaymayı çok hızlı hale getirerek insanlar için faydalı olsa da, aynı zamanda yalan haberlerin yayılmasını da kolaylaştırdığı için çeşitli sorunlara neden olabiliyor. Facebook ve Google gibi bu alanın devleri ise kullanıcılarını yalan haberlerden koruyamamakla (veya kasten korumamakla) suçlanıyorlar.

 

 

Çoğu insanın arama motoru tercihi olan Google da yalan haberlerin yayılmasına neden olabiliyor. Örneğin, son birkaç gündür "final election results"(kesin seçim sonuçları) şeklinde Google'da yapılan aramalarda Donald Trump'ın Hillary Clinton'dan 700.000 fazla oy aldığını belirten bir yalan haber en üst sıralarda çıkarak insanların bu yalana inanmalarına neden oluyor (Gerçekte ise Donald Trump temsilci sayısından dolayı seçimi kazanmış olsa da oy sayısı olarak Hillary Clinton'dan binlerce oy geride). Google yetkilileri bu hatanın farkında oldukları şeklinde açıklama yapmış olsa da, "70 News" adlı Trump destekçisi sitede yayınlanan bu haber hala aramalarda en üst sıralarda çıkıyor.

 

 

Google'dan bir yetkilinin yaptığı açıklamaya göre ise bundan sonra; yayıncı, içerik ve sitenin asıl amacı konusunda yanlış bilgi veren veya bilerek bilgi gizleyen websitelerinde reklam gösterimleri kısıtlanacak. Hemen uygulamaya geçirilebilecek bu yöntemin websitelerini ya doğru bilgi sunmaya ya da gelirlerinin önemli bir kısmını kaybetmeye zorlayacağı tahmin ediliyor.

 

Yalan haberler konusunda sıkıntı yaşayan diğer bir internet devi ise Facebook. Sahte haber problemiyle yeni tanışmayan Facebook, son günlerde ise eskisine göre daha çok eleştiri alıyor. Bunu nedeni ise Facebook'ta yayılan yalan haberlerin Donald Trump'ın başkan seçilmesine neden olduğu iddiaları.

 

 

Facebook, Ocak 2015 ve Ağustos 2016'da olmak üzere 2 kere yalan haber ve tıklama tuzaklarına (clickbait) karşı önlem almıştı. Ocak 2015'te yapılan güncelleme ile çok sayıda kullanıcı tarafından "yalan/sahte" olarak işaretlenen bağlantıların değeri düşürülüyordu. Ağustos 2016'da yayınlanan güncellemede ise makine öğrenmesi kullanan bir algoritma kullanıldı. Bu algoritma, insanlar tarafından tıklama tuzaklarında sık sık kullanılan ifadelerle eğitildi. Facebook, algoritmanın kullanıldığı yöntemin kullanıcı raporlarına göre daha iyi sonuçlar verdiğini gördüklerini açıkladı. Bunun nedeni ise kullanıcı raporlarında, topluca raporlama gibi nedenlerle veya editörlerin kendi taraflılığından dolayı, bazı siyasi görüş vs. destekleyen haberlerin doğru olsa bile yalan olarak işaretlenip kaldırılması veya bazı yalan haberlerin trend olması.

 

 

Bu gibi nedenlerden dolayı, Facebook bundan sonra önceki algoritmalarının geliştirilmiş bir halini kullanarak, yayınlayan kullanıcının güvenirliği ve kullanıcı raporları gibi çok sayıda değişkene dayanarak otomatik yalan haberleri ve tıklama tuzaklarını önlemeye çalışacak. Tüm bunlara rağmen bazı yalan haberler önlenemeyebilir, bundan dolayı Facebook kullanıcılarını uyarıyor ve şüpheli haberlere doğru, gerçek bilgilerin kontrol edilebileceği site bağlantıları iliştirmek gibi bazı ekstra önlemlere başvuruyor.