ülseratif kolit hastalığı hakkında bilgisi olanlar varmı?

Mart 2023 içinde anneme ülseratif kolit teşhisi konmasıyla beraber, biz de bu hastalıkla tanışmış olduk. Mart ayının tamamı doktorlar ve doktorların istediği kolonoskopi, kan tahlili gibi tetkikleri yaptırmakla ve büyük bir moral bozukluğu ile geçti. Sonunda anneme teşhis konabildi ve şu anda 6 ay kadar sürecek bir ilaç tedavisi başlamış durumda.

Bu süreçte bu hastalığın nasıl bir hastalık olduğu ve bu hastalıkta nelere dikkat edilmesi gerektiğine dair yabancı tıp sitelerinden birçok önemli bilgiye eriştim. Gördüğüm kadarıyla, TR'de bu konuda hastaların durumunu zorlaştıran bazı ciddi bilgi eksiklikleri var. O nedenle, forumdaki bu başlığın altına bu eksikleri tamamlamak istedim.

1. Ülseratif kolit otoimmün bir hastalık. Başka bir deyişle, bu hastalığın neden ortaya çıktığı bilinmiyor. Fakat hastalığın vücudun aslında zararsız olan bazı maddeleri sanki zararlı olarak algılayıp, savunmaya geçmesi ile oluştuğu biliniyor. Stres bu hastalığın ortaya çıkış nedeni olmasa da, kesinlikle berbat bir tetikleyicisi. O yüzden, stres yaşayan bir ülseratif kolit hastasında atak oluşabiliyor.
2. Bu hastalık bağırsakta değil, bağırsak mukozasında ortaya çıkıyor. Bağırsak mukozasında (astarında) ülserler (yaralar) açılıyor. Bu ülserler dışkılamada değişiklikler, kanama ve genel anlamda vücutta halsizlik gibi şikayetlere neden oluyor.
3. Aynı zamanda kronik bir hastalık yani hiçbir zaman ortadan kalkmıyor. Alevlenme ve uyku dönemleri şeklinde devam eden bir döngüye sahip.
4. Ayrıca bu hastalığın her an hortlama ihtimali var. O yüzden, bu hastalığa yakalanan herkesin bir ömür boyu bu hastalığı hortlatmadan yaşamayı öğrenmesi gerekiyor.
5. En önemli bir başka konu da, bu hastalığa yakalanan kişilerin beslenme listeleri. Bu konuda da bazı doktorlar beslenme listesi verebilirken, bazı doktorlar herhangi bir uyarıda bulunmuyorlar. Fakat annemde fark ettiğimiz durumda bu hastaların bir ömür boyu dikkat etmesi gereken bazı yiyecekler var.

Aşağıda okuyacağınız listelerin tamamını yurt dışındaki farklı iki internet sitesinden elde ettim. Benzer durumda olan hastalara fikir vermesi açısından buradan paylaşıyorum.

ÜLSERATİF KOLİT HASTALARI ATAK DÖNEMİ BESLENME LİSTESİ

(YASAK OLAN YİYECEKLER)

1. Katkı ve koruyucu içeren tüm işlenmiş etler ( Ör: Salam, sosis, sucuk)
2. Kaz, ördek ve domuz eti gibi yağ oranı yüksek tüm etler
3. Kızartılmış, tütsülenmiş, baharat eklenmiş, yağ ve soslar içinde marine edilmiş tüm etler
4. Sakatatlar ve et suları
5. Sahanda yumurta ( yağda yumurta her zaman yasak)
6. İnek sütü ve inek sütünden yapılmış yoğurt, dondurma, krema, sos gibi tüm ürünler
7. Yumuşak peynirler
8. Tam tahıl içeren tüm ürünler ( Ör: Kahverengi pirinç, tam buğday unu, tam buğday unundan pastane ürünleri, tam tahıllı, tohumlu tüm ekmekler, tam buğday unu makarnası)
9. Kabuğu soyulamayan tüm meyve sebzeler ( Ör: Erik, üzüm, portakal, greyfurt gibi turunçgiller, kiraz, vişne, domates ve kurutulmuş tüm meyveler)
10. Alkol
11. Tatlandırıcı içeren her şey, gazlı içecekler ve posalı meyve suları
12. Kafein içeren kahve
13. Yüksek oranda şeker içeren her şey ( reçel vb)
14. Mantar
15. Ekşi olan her şey
16. Çok sıcak ve çok soğuk olan yiyecekler
17. Bunlara ek olarak, bizim tespit edebildiğimiz kadarıyla nişasta oranı çok yüksek olan beyaz pirinçler ( özellikle baldo pirinç)

ÜLSERATİF KOLİT HASTALARI ATAK DÖNEMİ BESLENME LİSTESİ

(SERBEST OLAN YİYECEKLER)

1. Yağsız ve baharatsız olması koşuluyla kuzu, tavuk ve hindi etleri
2. Izgarada ve buharda balık (Etler ve balıklar asla kızartılmayacak.)
3. Haşlanmış yumurta, omlet (baharatsız)
4. Laktozsuz süt ve laktozsuz sütten yapılan yoğurt, dondurma.
5. Beyaz ekmek ve irmik
6. Kabuğu soyulması koşuluyla elma, armut, muz, şeftali, nektar, kavun, avokado
7. Kafeinsiz kahve
8. Açık çay
9. Posasız meyve suyu
10. Sert peynirler
11. Pirinç olarak nişasta oranı (glisemik indeksi) düşük olan pirinçler. ( Ör: Kastamonu'ya özgü pirinç çeşitlerinden Sarıkılçık ( Glisemik indeks: 17 %), Akçeltik ( Gİ:%17) ve Yaşar ( Gİ: %21) gibi)

Buna karşılık, glisemik indeksi % 85 olan Baldo ve Osmancık pirinçlerinin anneme iyi gelmediğini ve durumunu tetiklediğini fark ettik.

Ayrıca bu hastaların ömür boyu inek sütü ve inek sütünden yapılmış tüm ürünlerden kaçınmaları gerekli. Öyle ki, hastalık uyku dönemine geçtikten sonra bile, inek sütü bu hastalarda tek başına hastalığı tetikleyebiliyor.

Öte yandan, keçi sütünün bu hastalarda hastalığı tedavi edebilme potansiyeline sahip olduğu kanıtlanmış. Öyle ki, yapılan bir araştırmada keçi sütü ve keçi yoğurdunun "sulfasalazine" ( ülseratif kolit tedavisinde kullanılan bir ilaç grubunun etken maddesi) etkisi gösterdiği tespit edilmiş. Bu konu üzerinde hala devam eden birçok çalışma mevcut.

https://www.mkuh.nhs.uk/patient-information-leaflet/dietary-advice-for-ulcerative-colitis: İngiltere Milton Keynes Üniversite Hastanesi Ülseratif Kolit Diyet Tavsiyesi

https://www.crohnscolitisfoundation.org/diet-and-nutrition/what-should-i-eat : ABD Crohn & Kolit Vakfı

https://academic.oup.com/jn/article/136/3/672/4664245

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0958694615002137

https://www.worcesternews.co.uk/news/11872823.girls-spread-the-word-about-health-benefits-of-goats-milk/ :

Keçi sütü ile iyileşen bir İngiliz çocuk hastanın hikayesi